درگذشت
شيخ عبداللّه سماهيجى در نهم جمادى الثانى 1135 ق در بهبهان در گذشت. ۱
ماده تاريخ زيبايى براى فوت او، سروده شده است كه نقل آن خالى از لطف نيست.
هر كه را در عرصه شطرنج دنيا جا بودمات گردد فى المثل گر بوعلى سينا بود
شيخ عبداللّه بحرينى كه صالح زاده بودآنكه چون او مفتى در شرع ناپيدا بود
حشر او تاريخ او حال صعود روح اوهرچه مى خواهى بسبحان الذى اسرى بود۲
رساله حاضر
سماهيجى اين حديث را به درخواست بعضى دوستان و برادران دينى شرح كرده است. وى ابتدا تذكر مى دهد كه اين حديث از متشابهات و مشكلات اخبار است و درك معنا و منظور دقيق آن را، جز خدا و راسخون در علم نمى دانند و بعد از اين مقدمه كوتاه، وارد شرح فقرات حديث، بيشتر از حيث لغوى مى شود.
او در اين رساله از ملا خليل قزوينى، با تعبير «بعض الشارحين»، از علامه مجلسى با تعبير «بعض الأفاضل» و آثارشان الشافى في شرح الكافي و مرآة العقول بسيار ياد مى كند.
مؤلف، اين شرح كوتاه را در ظهر روز پانزدهم ماه ذيحجه، سال 1117 ق به پايان رسانده است.
اين رساله براساس دست نوشته موجود در كتابخانه شخصى آية اللّه العظمى بروجردى رحمه الله در قم تصحيح شده است. ۳
مهدى سليمانى آشتيانى
1.روضات الجنات، ج ۴، ص ۲۴۷؛ لؤلؤة البحرين، ص ۹۶. وفات سماهيجى را صاحب أنوار البدرين، نوزده جمادى الثانى نوشته است كه مأخذ آن دانسته نشد. ن.ك: أنوار البدرين، ص ۱۷۰.
2.طبقات أعلام الشيعة، الكواكب المنتثره فى القرن الثانى بعد العشره، ص ۴۶۱ ـ ۴۶۲.
3.فهرست نسخه هاى خطى كتابخانه مؤسسه حضرت آية اللّه العظمى بروجردى، ج ۲، ص ۳۱۴، شماره ۴۹۴، رساله نهم مجموعه.
