شرح حديث أمر إبليس أن يسجد لآدم. - صفحه 338

مؤلف

پدر ايشان آخوند ملاحسن بن نظر على كيخى اهل شفتِ گيلان بود و به اصفهان هجرت كرد و نزد ميرزا حبيب اللّه اصفهانى و برادرش ميرزا هدايت اللّه ، علوم اسلامى را فرا گرفت.
ملا محمّد حسن سپس با دو استاد خود به امر سلطان وقت، راهى جاپلق شدند و با دختر ميرزا هدايت اللّه اصفهانى ازدواج كرد. ۱
آخوند ملا حسن از فضلاى روزگارِ خود بوده است. سيد شفيع جاپلقى در الروضة البهية فى الاجازة الشفيعية درباره اش مى گويد:
فانّه كان المولى حسن عالما فاضلاً جامعا للكمالات مشهورا بالزهد و العبادات و له تصانيف منها كأس السائلين نظير الكشكول. ۲
قابل ذكر است كه پدر ميرزاى قمى «حسن» نام دارد و «محمّد حسن» كه روضات الجنات ۳ و به تبع او برخى منابع ديگر نوشته اند، ظاهرا اشتباه باشد، چراكه ملا حسن در كتاب كأس السائلين، كه نسخه آن موجود است، خود را «حسن بن نظر على كيخى» معرفى مى كند و ميرزاى قمى نيز در پايان كتاب ها و رسائل و يا احكامى كه صادر كرده است «ابوالقاسم بن حسن» امضا مى كند. ۴
سجع مُهر ميرزا نيز «عبده ابوالقاسم بن حسن» بوده است.
ميرزاى قمى در حدود سال هاى 1150 تا 1156 ق در جاپلق به دنيا آمد. ۵
با اين ترتيب ميرزا، اهل گيلان است، چنانكه موطن پدرى اوست و خود امضا

1.الروضة البهية فى الإجازة الشفيعية، چاپ سنگى.

2.همان.

3.روضات الجنات، ج ۵، ص ۳۶۹.

4.براى نمونه ن.ك: «رساله اى پيرامون اراده الهى» نور علم، ش ۱۱، ص ۱۵۹؛ «صورت اجازه ميرزاى قمى به سيد محمّد باقر شفتى» فهرست كتب خطى كتابخانه هاى اصفهان، روضاتى، صفحه آخر؛ تاريخ متوليان آستانه مقدسه حضرت فاطمه معصومه عليهاالسلام، ص ۱۶۲؛ روضة البهية، سنگى؛ طبقات أعلام الشيعة (قرن ۱۲ ق)، ص ۱۶۹.

5.براى سال تولد وى تاريخ هاى متعددى ذكر شده است. ن.ك: أعيان الشيعة، ج۲، ص ۲۱۱؛ روضات الجنات، ج ۵، ص ۳۶۹؛ طبقات أعلام الشيعة (قرن ۱۲ ق)، ص ۱۵۶ و ۱۷۰.

صفحه از 396