درآمد
شَروان ولايتى در شرق قفقاز است كه بر كرانه غربى درياى مازنداران و شرق رود كورا قرار دارد. ۱
اين شهر در دوره فتحعلى شاه طى عهد نامه تركمانچاى با بخشى از مغان به روسيه واگذار شد و امروز جزء كشور آذربايجان است.
خاقانى شروانى ـ شاعر بزرگ قرن ششم ـ در اشعار خود بسيار از شهرش ياد كرده است. او مى گويد:
من حسين وقت و نااهلان يزيد و شمر منروزگارم جمله عاشورا و شروان كربلا
از برخى اشعار او به دست مى آيد كه تلفظ صحيح اين كلمه كسر شين ـ چنان كه صاحب روضات مى گويد ـ نيست، بلكه به فتح شين صحيح است. خاقانى مى گويد:
عيب شَروان مكن كه خاقانىهست از آن شهر كابتداش شَر است
يا جاى ديگر مى گويد:
چند نالى چند از اين محنت سراى داد و بودكز براى راى تو شَرروان نگردد خَيروان
شروان شاهان نام سلسله هايى است كه در اين منطقه و حوالى آن حكومت و سلطنت مى كردند و به دست شاه تهماسب اول صفوى در 945 ق منقرض شدند.
1.معجم البلدان، ج ۳، ص ۳۳۹ و ۳۸۲؛ جغرافياى تاريخى سرزمين هاى خلافت شرقى، ص ۱۹۵.
