رساله حاضر
شروانى در اين رساله، معرفت و جهل، رضا و غضب، خواب و بيدارى، ميزان دخالت و عدم دخالت يا اختيار و عدم اختيار انسان نسبت به اين سه حوزه را بررسى مى كند. او گاهى به برخى روايات مرتبط نيز استدلال كرده است. نسخه هاى متعددى از اين اثر به جاى مانده است. ۱
كهن ترين دست نوشته اى كه به آن دست يافتيم، نسخه كتابخانه آية اللّه مرعشى نجفى رحمه الله، به خط نسخ محمد زكى بن ملا جعفر همدانى است. ۲ اين نسخه را اساس (الف) قرار داده ايم. نسخه ديگر كه با علامت (ب) از آن ياد مى شود، نسخه موجود در كتابخانه مدرسه فيضيه قم است.
در انتهاى نسخه مدرسه فيضيه چنين آمده است: «وكان تاريخ النسخة التى كتبت عليه هذه النسخة سنة ثلاث وتسعين بعد ألف فى شهر صفر، و كان كتابته من خطه رحمه اللّه ». ۳
اين جمله نشان مى دهد، تاريخ تأليف اين رساله قبل از صفر سال 1093 ق بوده است.
1.ن.ك: فهرستگان نسخه هاى خطى حديث و علوم حديث شيعى، ج ۴، ص ۲۸۵ ـ ۲۸۶.
2.فهرست كتابخانه آية اللّه مرعشى نجفى، ج ۱۱، ص ۱۴۸، ش ۴۱۳۰، رساله سوم مجموعه.
3.فهرست مدرسه فيضيه، ج ۲، ص ۱۱۳، ش ۱۶۶۵، رساله دوازدهم مجموعه.
