رفتارشناسي سياسي طلحه و زبير بر پاية مكاتبات در دورة خلافت امام علي عليه السلام

نشریه : تاریخ اسلام در آینه پژوهش

نویسنده : پديدآورنده : علی رضا غلام پور

چکیده :

دوره خلافت امام علي عليه السلام (35ـ41 هجري) به سبب شکل گيري شرايط سياسي پيچيده اي که در پي کشته شدن عثمان به وجود آمد، عرصة تبادل نامه هاي متعددي ميان طرف هاي درگير بود. مطالعه و بررسي اين نامه ها با هدف شناسايي رفتار سياسي شخصيت هاي آن دوره، برگي جديد از پژوهش در حوزة تاريخ اسلام را ورق خواهد زد. شناسايي نکات محوري در نامه ها، شامل ادبيات، استدلال ها، ادعاها، انتقادها و ديگر نکات به کاررفته از يک سو، و مقايسه ميان مطالب اظهارشده با منش و رفتار سياسي گزارش شده نويسندگان آنها امکان رسيدن به اهداف اين پژوهش را فراهم خواهد ساخت. اين پژوهش بر آن است تا در مطالعه اي موردي و با به کارگيري روش «تحليلي ـ تطبيقي»، ميزان انطباق بين رفتارها و ادعاهاي طلحه و زبير را شناسايي کند. نتايج حاصل از اين پژوهش نشان دهندة تعارض اساسي ميان ادعا و عملکرد آنهاست. ادعاهاي موجود در نامة آنها مبني بر بيعت اجباري، دخالت امام علي عليه السلام در قتل عثمان و ناشايستگي آن حضرت براي تصدي امر خلافت، که از مهم ترين شعار هاي سياسي آنها بود، با گزارش ها و مستندات تاريخي در تضاد است.