[ سى و چهارم : ادا نكردن حقّ ديگران ]

سى و چهارم از جمله كبائر ـ چنانچه از حديث اعمش و حديث «شرايع» ظاهر مى شود ـ ، حبس كردن حقوق است ، بى عُسر ؛ يعنى كسى حقّى بر ذمّه كسى داشته باشد و طلب نمايد و اين شخص را مقدور باشد اداى آن حق و ادا ننمايد . و چون حبس ِ حق در اصل وصيّت حضرت صادق عليه السلام خواهد آمد ، بعضى اخبار كه در آن باب وارد شده ، در شرح آن كلام ، مذكور مى شود ، إن شاء اللّه تعالى !

[ سى و پنجم : كم فروشى ]

سى و پنجم از جمله كبائر ـ چنانچه از دو حديث مذكورْ ظاهر مى شود ـ ، بخس ِ مكيال و ميزان است ؛ يعنى كم كردن چيزى را از ترازو يا ^۱ پيمانه ، هر گاه چيزى به كسى فروشند يا اداى دينى نمايند ، و حق تعالى در كلام مجيد فرموده كه : «وَيْلٌ لِّلْمُطَفِّفِينَ * الَّذِينَ إِذَا اكْتَالُواْ عَلَى النَّاسِ يَسْتَوْفُونَ * وَ إِذَا كَالُوهُمْ أَو وَّزَنُوهُمْ يُخْسِرُونَ * أَلَا يَظُنُّ أُوْلَئِكَ أَنَّهُم مَّبْعُوثُونَ * لِيَوْمٍ عَظِيمٍ * يَوْمَ يَقُومُ النَّاسُ لِرَبِّ الْعَالَمِينَ * كَلَا إِنَّ كِتَابَ الْفُجَّارِ لَفِى سِجِّينٍ * وَ مَآ أَدْرَاكَ مَا سِجِّينٌ * كِتَـبٌ مَّرْقُومٌ»^۲ . و ترجمه ظاهرش آن است كه : واى بر مطفّفين (يا «وَيْل» كه موضعى است از جهنّم ، يا عبارت از عذاب شديد است) ! مهيّا و آماده است از براى جمعى كه تطفيف مى كند و تطفيف كنندگان ، آنهايند كه هرگاه چيزى پيمانه كنند ، وقتى كه از مردم گيرند ^۳ ، تمام با ^۴ زياده گيرند و وقتى كه پيمانه كنند يا به ترازو كِشند از براى آن كه به مردم دهند ، كم كنند . آيا گمان ندارند (يا : يقين نمى دانند) اين جماعت كه بعد از مُردن ، برانگيخته خواهند شد از براى روزى عظيم در آن روزى كه مردم ، بر پا خواهند ايستاد و از براى امر پروردگار عالميان ، بايد كه منزجر شوند و دست بدارند از كم كردن كِيل و وزن ، و ياد نكردن قيامت و حساب ؟ به درستى كه نوشته فاجران در سِجّين است (يعنى جاى ايشان به سبب اعمال بد ، سجّين است ، و آنْ چاهى است در جهنّم ، يا آن كه : اعمال ايشان ، در سجّين نوشته مى شود كه آن ، دفتر اعمال كفّار و فسّاق است) و سجّين ، مكتوبى است رقم كرده شده ، يا آن كه : بودن اعمال ايشان در سجّين ، حكمى است نوشته شده و مقرّر .
و محمّد بن يعقوب كلينى رضى الله عنه از حضرت امام محمّد باقر عليه السلام روايت كرده كه حضرت پيغمبر صلى الله عليه و آله فرمود كه : پنج چيز است كه اگر به آنها برسيد ، به خداى تعالى پناه گيريد از آنها ، ظاهر نمى شود هرگز فعل شنيع در ميان جماعتى به علانيه ، مگر آن كه طاعون در ميان ايشان پيدا مى شود و دردهايى پيدا شود كه در ميان جمعى كه سابق بر ايشان بوده اند ، نبوده باشد ؛ و از پيمانه و ترازو ، چيزى كم نمى كنند ، مگر آن كه گرفتار مى شوند به قحطى و مُردن هاى سخت و ستم حكّام ؛ و زكات [ را ] ترك نمى كنند ، مگر آن كه خداى تعالى ، باران را از ايشان ، باز مى گيرد و اگر حيواناتِ بى زبان نباشند ، باران بر ايشان نخواهد باريد ؛ و عهد خدا و رسول صلى الله عليه و آله [ را ] نمى شكنند ، مگر آن كه خداى تعالى ، دشمنان را بر ايشان ، تسلّط مى دهد و بعضى از آنچه در دست ايشان است ، از ايشان مى گيرند ؛ و حكم نمى كنند به غير آنچه خداى تعالى فرستاده ، مگر آن كه به يكديگر مى افتند و خصومت و نزاع ، ميان ايشان به هم مى رسد . ^۵
و در حديث ديگر ، روايت كرده كه : وقتى كه زنا كردن شايع مى شود ، موت فجأة ، بسيار مى شود و وقتى كه قطعِ رحِم مى كنند ، اموال به دست اشرار و مردم بد مى افتد ، و وقتى كه امر به معروف و نهى از منكر را ترك مى كنند و پيروىِ خوبان اهل بيت من نمى كنند ، خداى تعالى ، بدِ ايشان را بر ايشان ، مسلّط مى سازد و خوبان ايشان كه دعا مى كنند ، دعاى ايشان ^۶ مستجاب نمى شود . ^۷