تهیّه مصحف اصلی

در زمان خلافت عثمان (۲۵ ق)، از مناطق گوناگون خبر مى رسيد كه تازه مسلمانانِ غير عرب، قرآن را بر اساس مصحف هایی که برخی صحابه جمع آوری کرده بودند، با قرائت هاى مختلف مى خوانند. از اين رو از عثمان خواسته شد که براى جلوگيرى از اختلاف، چاره اى بينديشد. وی پس از مشورت با صحابه برجسته، یک گروه (شامل: زيد بن ثابت، عبد الله بن زبير، سعيد بن عاص و عبد الرحمن بن حارث بن هشام) را مأمور تهیّه مصحف واحد و نسخه بردارى از آن کرد. او فرمان داد قرآنى را كه به دستور ابو بكر نوشته شده بود، از حفصه دختر عمر به امانت بگیرند و اساس کار خود قرار دهند. سپس به سبب برخى اعتراضات، عثمان هفت نفر ديگر را به آن گروه افزود و رياست آنها را به اُبـىّ بن كَعب سپرد.

در نتیجه، با بررسی مصحف ها و مقابله آنها با نوشته های بر جا مانده از زمان پیامبر(ص)، نسخه اوّل و اصلی که به «اُمّ» یا «امام» مشهور گردید تهیّه و در مدینه نگاه داشته شد و سپس نسخه هایی از آن، تهیّه و به مراکز اصلی شهرهای اسلامی فرستاده شد.

در میان نسخه های تهیّه شده، یکی کردن مصحفها، مورد تأیید امام علی(ع) و دیگر صحابه بود. در باره تعداد مصحف ها در مرحله یکی کردن مصحف ها، اختلاف نظر است.

برخی، غیر از مصحف اصلی که در مدینه نگهداری می شد، از شش مجلّد دیگر نام برده اند که در شهرهای مکّه، کوفه، بصره، شام، بحرین و یمن، نگهداری می گردید. بعضی دو مجلّد مصر و الجزیره را به این گروه اضافه نموده اند.

هر یک از این مصحف ها در مرکز منطقه ارسالی، نگهداری و از آن، نسخه های دیگری نگاشته می شد. فقط قرائت این مصحف ها رسمیت داشت و اگر بین مصحف های تهیّه شده، اختلافی پیش می آمد، مصحف مدینه ملاک قرار می گرفت و بر اساس آن، تصحیح انجام می گردید.