نخستین مصحف رسمی و حکومتی

برخی گزارش های تاریخی، نخستین گردآوری قرآن به وسیله دستگاه خلافت را به دوران ابو بکر نسبت می دهند. در دوران خلیفه اوّل، با شهادت جمع فراوانی از حافظان قرآن در جنگ یَمامه، خلیفه با هشدار عمر، از ترس ضایع شدن قرآن، «زید بن ثابت» را مأمور گرد آوری قرآن کرد.

کار به صورت گروهی انجام شد، بدین ترتیب که این گروه در مسجد حضور داشتند و کسانی که آیه ای یا سوره ای از قرآن نزدشان بود، به آنها مراجعه میکردند و آنان با ارائه دو شاهد می پذیرفتند. تنها از «خزیمة بن ثابت» از آن رو که پیامبر(ص) شهادت او را دو شهادت به شمار آورده بود، دو آیه آخر سوره برائت را بدون شاهد دیگری پذیرفتند. پس از آماده شدن این نسخه قرآن، به دستور ابو بکر، آن را بر سعید بن عاص که مردی فصیح بود عرضه کردند.

مصحف ابو بکر، نزد او باقی ماند و سپس به عمر و بعد از او به حَفصه (دختر عمر) رسید. البتّه در کنار این مصحف، مصحف هایی بودند که برخی از صحابه گرد آوری کرده بودند و با توجّه به اعتبار و جایگاه اجتماعی گرد آورندگان آنها، در میان مسلمانان جایگاه ویژه داشتند.