به ميدان آمده و چراغ هدايت را بدون چراغبانان آن برگرفتند، و چنين شد که تفسيرها و تأويل‌هاي مطابق هواي نفس از آيات قرآني در جامعه پراکنده گرديد و اختلافات زيادي ميان فرقه‌هاي مختلف در تفسير آيات، به وجود آمد.
اختلاف تفاسير، مخصوصاً در آن جا که مربوط به عقايد باشد، بيشتر به چشم مي‌آيد و در اين ميان، اختلاف تفاسير مفسّران شيعه و اهل سنّت در مورد آياتي که در باره اهل بيت پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم نازل شده، جلوه ويژه‌اي دارد. يکي از اين چالشگاه‌ها آيه 55 سوره مائده است. متکلّمان و مفسّران شيعه، مدّعي‌اند که اين آيه، بر ولايت بلا فصل امير مؤمنان علي عليه السلامدلالت دارد.
و اين ادعا، نياز به دليل دارد و نيز پاسخ‌گويي به نقدهاي آن.
در اين جا، ابتدا به تبيين ادّعاي شيعيان مي‌پردازيم و سپس، ديدگاه مفسُران و متکلّمان اهل سنّت را در باره اين آيه، مورد بررسي قرار خواهيم داد.
آيه ولايت و متکلّمان و مفسّران شيعه
إنّما وليکم الله ورَسولُه والذين آمَنوا الذين يقيمون الصَلاة ويؤتون الزکاة وهم راکعون؛ همانا رهبر و سرپرست شما خداست و رسول او کساني که ايمان آورده‌اند؛ آنان که نماز اقامه مي‌کنند و در حال رکوع زکات مي‌پردازند.
علما ومتکلّمان بزرگ شيعه، مدّعي‌اند که اين آيه براي اثبات ولايت بلا فصل امام علي عليه السلام نازل شده است. آنچه در سخنان اين گروه مي‌توان يافت، اين است که: اين آيه، در پي بيان واليان حقيقي امور مسلمانان است؛ زيرا در ابتدا آن که تمامي امور اشيا تحت اختيار اوست (يعني حضرت حق ـ جلّ و أعلي ـ ) به عنوان ولي مؤمنان و مسلمانان، بيان گرديده و بعد، کسي که خليفه خداوند متعال در ميان انسان‌هاست (يعني پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم). بعد از خدا و رسولش، نوبت به جانشين پيامبر خدا صلي الله عليه و آله و سلم مي‌رسد، که با اين ويژگي مي‌توان او را از ميان ديگران باز شناخت. او کسي است که در حال رکوع نماز، زکات داده است. شيعيان، مدّعي‌اند که اين فرد با اين ويژگي‌ها در زمان نزول آيه، منحصر در علي بن ابي طالب عليه السلام است.
بنا بر اين، بر پايه اين ادّعا، علماي شيعه براي چند امر، بايد دليل بياورند:
1. اين آيه در پي تبيين متولّيان امور مسلمانان است که براي اثبات اين مطلب، بايد چند امر ثابت گردد:
ـ «ولي» در اين آيه، به معناي کسي است که حقّ تصرّف در امور ديگري را دارد.
ـ «ولي» در هر سه جاي آيه، به يک معنا به کار رفته است.
ـ ولايت به معناي متصرّف در امور مسلمانان، منحصر در اين سه شخص است.
2. ويژگي‌هايي که در اين آيه براي شخص سوم بيان شده است، فقط با علي بن ابي طالب عليه السلام تطابق دارد که در اين صورت بايد توضيح داده شود که اگر اين خصوصيات، منحصر در يک فرد است، چرا در آيه، از يک شخص مفرد با صيغه جمع ياد شده است.
