از وجوه نامگذاري اين روز به «يوم التلاق» ملاقات انسانها با خالق خويش است. ملاقات، ديدار دو سويه است. همه موجودات و انسانها، با تمامي وجوه وجودي خويش نيازمند درگاه الهي‌اند، اما اين معرفت با معاني تمام آن، تنها در قيامت براي همه حاصل مي‌شود.
يومَ هُم بارِزونَ لايخفي علي الله منهُم شئِلمَن المُلکُ اليومَ لله الواحدِ القهّارِ (غافر: آيه15)
او درجات [بندگان صالح] را بالا مى برد، او صاحب عرش است، روح [مقدس] را به فرمانش بر هر کس از بندگانش که بخواهد القاء مى کند تا [مردم را] از روز ملاقات [روز رستاخيز] بيم دهد!
معناي اين ملاقات ـ چنانچه در قرآن کريم ذکرشده ـ اين است که در آن روز همه اسبابي که در دنيا مردم را به خود مشغول مي‌کرد از کار افتاده و تنها حق آشکار است؛ چرا که روز ظهور ملک و سلطنت خدا بر خلق است؛ آن هم ملک و سلطنت علي الاطلاق (همان: ج17 ص484).
قرآن کريم نيز به اين امر اشاره مي‌کند که در آن روز همه بينا مي‌شوند و پرده‌هاي غفلت کنار مي‌رود.
لَقَدْ کنْتَ فِي غَفْلَةٍ مِنْ هذا فَکشَفْنا عَنْک غِطاءَک فَبَصَرُک الْيوْمَ حَدِيدٌ (ق: آيه22)
تو از اين صحنه [و دادگاه بزرگ] غافل بودى و ما پرده را از چشم تو کنار زديم، و امروز چشمت کاملاً تيزبين است!
دليل آن نيز زائل شدن تمامي مظاهر شرک و کفر است.
ثُمَّ قِيلَ لَهُمْ أَينَ ما کنْتُمْ تُشْرِکونَ * مِنْ دُونِ الله قالُوا ضَلُّوا عَنَّا بَلْ لَمْ نَکنْ نَدْعُوا مِنْ قَبْلُ شَيئاً کذلِک يضِلُّ الله الْکافِرِينَ (غافر: آيه73و74).
آنگاه به آنان گفته مى شود: آنچه را در برابر خدا [با او] شريک مى ساختيد کجايند؟ مى گويند: «گمشان کرديم، بلکه پيشتر [هم ] ما چيزى را نمى خوانديم».
اين گونه خدا کافران را بى راه مى گذارد.
گونه‌هاي مختلف ديدار در قيامت
ـ ديدار کافران و مشرکان
چنانچه ذکر شد مشرکين نيز به بينا شدن خود اعتراف کرده درخواست بازگشت به دنيا را دارند که البته پذيرفته نمي‌شود. وَ لَوْ تَرى إِذِ الْمُجْرِمُونَ ناکسُوا رُؤُسِهِمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ رَبَّنا أَبْصَرْنا وَ سَمِعْنا فَارْجِعْنا نَعْمَلْ صالِحاً إِنَّا مُوقِنُونَ (سجده: آيه12) و کاش هنگامى را که مجرمان پيش پروردگارشان سرهاشان را به زير افکنده اند مى ديدى [که مى گويند:] «پروردگارا، ديديم و شنيديم؛ ما را بازگردان تا کار شايسته کنيم، چرا که ما يقين داريم. »
