مفهوم لقاء الله در آيات و روايات - صفحه 70

اما آنچه در لقاء پروردگار رخ مي دهد آنگونه معرفت و شناخت نسبت به خداوند است که که با زدودن حجابهاي ظلماني و نوراني ايجاد مي‌شود. چنانچه اين رؤيت قبل از جهان آخرت نيز براي مؤمنين رخ داده است. ابو بصير در مورد امکان رؤيت خداوند از امام صادق عليه السلام مي پرسد: آيا مؤمنين در قيامت خداوند را مي‌بينند؟ امام عليه السلام در پاسخ مى‌فرمايند: آري،و آنها پيش از اين هم هنگامي که به آنان گفته شد: الست بربکم گفتند: بلي و خداوند را ديدند... آنگاه خطاب به ابو بصير مى‌فرمايند: آيا تو همين الان او را نمي بيني ؟
به بيان ديگر امام با اشاره به امکان و وقوع ديدار در دنيا ـ که طبعاً با چشم سر نيست ـ به نوع اين ديدار در قيامت که از همين سنخ است؛ اما به جهت زدوده شدن حجابهاي دنيوي و نيز حجابهاي نوراني ديدار برتر است، اشاره مي‌کنند.
بالاترين رؤيت که مراد ملکوت اشياء است نيز در قرآن کريم ذکر شده است که ديدن برتر، درک با وجدان و بدون هيچ ستر و پوششي است و البته اگر اين امر به طور اتم و کامل محقق نمي‌شود به دليل اين است که انسان به خود مشغول بوده ويا گرفتار گناه بوده است. بنابراين قرآن کريم اين نوع علم را رؤيت و لقاء معرفي و تعيين مي‌کند، چنانچه امکان چنين رؤيتي براي حضرت موسي عليه السلام در اين دنيا وجود نداشت.
بنابراين رؤيت پروردگار براي مؤمنين رخ مي دهد. مؤمنين در بهشت از نعمات مادي و معنوي بهره مند مي‌شوند که از اين رؤيت يا معرفت يافتن به خداوند به صورت بهره مندي آنان از شراب بهشتي ـ که لذت هم صحبتي با خداوند و نظر به نور الهي و ... را به آنان عطا مي‌کند ـ ياد مي‌شود ( چنانچه در روايت دسته سوم ذکر شد ) و اين مسئله نيز به سبب قلب سليم مؤمن است که به اين ديدار و لذت نائل مي‌شود. پيامبر اکرم صلي الله عليه و آله در تفسير کلام خداوند: الا من أتي الله بقلب سليم (شعراء: آيه 88) مى‌فرمايد: القلبُ السَّليم الَّذي يلقَى ربَّهُ وليسَ فيهِ أَحدٌ سِواهُ، وکلُّ قلبٍ فيه شِرک أَو شک فهُو ساقطٌ وإنَّما أَرادُوا الزُّهدَ في الدُّنيا لتفرَغَ قلُوبُهم للآخِره ( الكافي: ج2 ص16).
قلب سليم آن دلي است که پروردگار خود را ملاقات کند و در آن هيچ کس جز خدا نباشد... و هر دلي که درجه‌ايي (قسمي) از اقسام شرک يا شک در آن وجود داشته باشد، آن دل از درجه اعتبار ساقط است؛ و مردم را به زهد در دنيا دعوت کرده‌اند تا دلهاي آنان را براي آخرت و ملاقات خدا فارغ گردد.
آنان از شرابي مي نوشند که معرفت، شهود و قرب برتري به آنان مي‌بخشد که ميزاني از شراب معرفتي و قربي مقربون را در خود دارد. مِزاجُهُ مِنْ تَسْنِيمٍ (مطففين: آيه 27).
بنابراين اگر پاداش و نعمتي هم مطرح مي‌شود در سطح بالاتر، همان نعمت قرب و ديدار نور الهي مد نظراست. امام علي عليه السلام مى‌فرمايند: لا تُدرکهُ العيونِبمشاهَده العَيان وَلکن تُدرکُه القُلوب بِحقايقِ الايمان ( نهج البلاغه: خطبه179).
«أَنَّ زادَّ الرّاحلَ إِليک عزمَ إِراده يختارُک بِها وَيصيرُ بها إِلى ما يؤَدِّي إِليک اللهمَّ وقَد ناداک بعِزمِ الإِرادَه قَلبِي» ( الكافي: ج2 ص16).

ـ ديدار مؤمنان خاص

اما ديدار خاص براي ائمه معصومين عليهم السلام و اولياي الهي رخ مي دهد، و آنان همان مقربون اند که متنعم به شراب تسنيم اند.

صفحه از 72