گلگشتي در الطراز
محمود ملکي ۱
چکيده:
الطراز الاول و الکناز لما عليه من لغة العرب المعوَّل، نوشته سيد علي‌خان مدني شيرازي، از منابع مهم علم غريب الحديث است. ايشان، ذيل واژه‌هايي که در احاديث آمده، فصلي با عنوان الاثر باز کرده و به تبيين و تفسير واژگان حديث (غريب الحديث) پرداخته است. وي در اين شرح و تفسير، با آگاهي از آسيب‌هاي حديث و استفاده از منابع فراوان و متنوع، سير منطقي فهم حديث از فهم متن تا فهم مقصود را پيموده است.
کليد واژه‌ها: سيد علي‌خان مدني، الطراز، حديث، غريب الحديث.
مقدمه
از آن جا که هر متني با گذشت زمان و به علت تغيير در معاني استعمالي، ممکن است براي آيندگان، به واژگاني نامأنوس و غريب تبديل شود و به دليل آن که روايات نيز از اين قانون مستثنا نيستند، از اين رو، دانشمندان حديث‌شناس، از نيمه اول قرن سوم هجري براي حل اين مشکل، سعي و تلاشي بي نظير را آغاز کردند که مي‌توان از مهم‌ترين آنها و کتاب‌هايشان، افراد زير را نام برد:
ـ ابو عبيد قاسم بن سلّام (م224هـ)، کتاب غريب الحديث؛
ـ ابو محمّد عبدالله بن مسلم معروف به ابن قتيبه (م276 هـ)، کتاب غريب الحديث؛
ـ ابو اسحاق ابراهيم بن اسحاق حربي (م285 هـ) , کتاب غريب الحديث؛
ـ ابو سليمان احمد بن محمّد بن ابراهيم خطابي بُستي (م388 هـ)، کتاب غريب الحديث؛
1.دانش آموخته مقطع کارشناسي ارشد دانشکده علوم حديث قم.
