بررسی سبک شناختی خطبة همام
سال
1396 / شماره پیاپی
/
صفحه
1-19
چکیده :
خطبة هَمّام یکی از خطبههای بلند اخلاقی و تربیتی نهجالبلاغه است که در آن صفات متقین به تفصیل بیان شده است. تحلیل این خطبه از دیدگاه سبکشناسی به منظور واکاوی اسلوب بلیغ و فصیح امام علی (ع) اهمیت دارد. این مقاله با رویکرد تحلیل ادبی، متن خطبه را با توجه به نظریة سبکشناسی ساختارگرا، در سه سطح؛ زبانی (آوایی، واژگانی، نحوی)، ادبی و فکری بررسی کرده، به شیوۀ توصیفی-تحلیلی به تبیین عناصر سبکی خطبه پرداختهاست. هدف اصلی این پژوهش، کشف عناصر سبکشناسی متن خطبة همام است که نقش بارزی در زیبایی آن ایفا میکند. تبیین پیوند میان این عناصر سبکی و افکار امام(ع) از اهداف دیگر این پژوهش بهشمار میرود. نتایج پژوهش نشاندهندۀ ارتباط تنگاتنگ سطوح سهگانه با یکدیگر است. همچنین سطح زبانی و ادبی در تقویت زمینههای فکری خطبه نقش داشته، در جهت اقناع مخاطب و القای اندیشههای امام(ع)، با سطح فکری پیوندی ناگسستنی دارد. اسلوب کلام با اهداف، هماهنگی دارد و با گزینش مجموعهای از گوشنوازترین فواصل آهنگین، در کنار سایر عناصر موسیقیساز همچنین استفاده از فنون بلاغی و ساختارهای نحوی توانسته مفاهیم اخلاقی، عبادی و عرفانی را به خوبی به مخاطب برساند.
کلیدواژههای مقاله :نهجالبلاغه؛ خطبة همّام؛ سبکشناسی