تأملی در منابع و تاریخ نگاری عاشورا در دو قرن نخستین اسلامی
سال
1396 / شماره پیاپی
/
صفحه
25-44
چکیده :
واقعۀ کربلا از ناگوارترین وقایع جهان اسلام است اما نقطۀ عطفی در تاریخ تشیع به شمار میآید و در تکوین تشیع بیشترین سهم را ایفاکرده است. رسالت این نهضت در پیامرسانی وآگاهیبخشی به امت اسلامی و همچنین ذکر مصایب امام حسین(ع) ویاران ایشان منجر به نوعی از تاریخنگاری به نام مقتلنگاری شد. مقتلنگاری خاصه به تاریخنگاری عاشورا اطلاق میشود.
مقاتل عموماً به توصیف ظلم وستم و شهادت یکی از امامان معصوم (ع) میپردازند اما این اصطلاح به خاطر عمق فاجعۀ عاشورا منحصر به واقعۀ کربلا و شهادت امام حسین(ع)و فرزندان ویاران ایشان گردید. مقتلنگاران شیعه، نوشتن در مورد ائمه(ع) را نوعی وظیفۀ دینی تلقی میکردند و مقاتلی که با احساسات و عواطف تاریخ نگاران عاشورا عجین شد بر روحیۀ شیعیان تأثیرگذاشت و موجب توجه به آرمانهای شیعی و پشتیبانی از اهل بیت(ع) گردید.
واکاوی منابع و همچنین معرفی معروفترین تاریخنگاران عاشورا در دو قرن نخستین اسلامی از اهداف این پژوهش است.
کلیدواژههای مقاله :قرن اول؛ قرن دوم؛ تاریخ نگاری عاشورا؛ منابع