و بگوييد چه بايد کرد؟
روي سخن در اينجا متوجه انصار و مردم مدينه بود، زيرا آنها اکثريت داشتند. از طرفي، هنگامي که اينان در عقبه با آن حضرت بيعت کردند، گفتند: اي رسول خدا، هر گاه تو خود را به شهر ما برساني، ما همان طور که از فرزند و ناموس خويش دفاع مي‌کنيم، از تو نيز به همان نحو دفاع مي‌‌کنيم. معناي اين سخن، آن بود که اگر دشمني در شهر مدينه به آن حضرت حمله کند، آنان متعهد هستند که از او دفاع کنند، ولي در خارج از شهر مدينه تعهدي ندارند. از اين رو، رسول ‌خدا مي‌‌خواست رأي آنان را نيز در اين خصوص بداند.
سعد بن معاذ (از سران انصار) که متوجه مطلب شده بود، عرض کرد: اي رسول‌خدا، گويا منظورت از اين سخن ما هستيم؟
فرمود: آري.
عرض کرد: اي رسول ‌خدا، ما به تو ايمان آورديم و تو را تصديق کرديم و گواهي داديم که آنچه آورده‌اي همگي حق است، و روي همين اساس به تو عهد و پيمان داديم که اوامر تو را به جان بپذيريم. اکنون نيز گوش به فرمان تو هستيم و به هر کجا خواهي برو که ما به دنبال تو خواهيم آمد. سوگند به آن کسي که تو را به حق فرستاده! اگر خود را به دريا بزني ما نيز پشت سر تو خواهيم بود و يک نفر از ما تخلف نخواهد کرد. براي ما هيچ دشوار نيست که فردا با دشمن رو به رو شويم، و ما در جنگ مردماني شکيبا و بردبار هستيم و هنگام برخورد با دشمن پابرجا و ثابت قدم هستيم. ^۱
همين مشورت پيامبر، بويژه با انصار، نشان‌دهنده آن است که آن رزمايش همزمان با خبريافتن از لشکرکشي مشرکان قريش، و هيچ يک از تحرّکات نظامي پيش از آن، به قصد آغاز جنگ با قبيله يا گروهي نبوده است، بلکه تنها رزمايش نظامي بوده که اهداف پيش گفته را تعقيب مي‌نموده است. در غير اين صورت، مشورت با انصار وجهي نداشت.
مؤيد اين تحليل، آن که سيره‌نويسان تعداد غزوات و سراياي دوران زمامداري رسول الله را بيست و هفت غزوه و سي و هشت سريه برشمرده‌اند، که تنها در نُه غزوه از آنها جنگ درگرفته است. ^۲ و تمامي اين نُه غزوه نيز يا با لشکرکشي و هجوم از سوي دشمنان آغاز شده، و يا پس از عهد شکني و توطئه‌گري هم‌پيمانان سابق شکل گرفته است. به اين ترتيب، به جرأت مي‌توان ادّعا کرد که پيامبر اکرم در طول دوران حاکميت خويش هيچ گاه به جهاد ابتدايي دست نزده است.