قوله عليه السلام «وقد نبزنا نبزا»؛ النبز، بالتحريک : اللقب، و النبز بالتسکين المصدر. يقال: نبزه و نبزه نبزا أي لقبه. ^۱
در لسان العرب «نبز» را به معناي لقبي که ملقب بدان،‌ از آن کراهت داشته باشد، بيان شده است. ^۲ با اين تفسير و با توجه به اين که ريشه اين لغت در کلام عرب، به معناي کَندن پوست درخت خرما از آن است، ^۳ مي‌توان دريافت که به وجود فشار در معناي لغوي نبز، اشاره شده است.
همان گونه که در حديث ياد شده، ابوبصير، به امام صادق عليه السلام از القاب ناروايي که به او داده شده، شکايت کرده است و امام عليه السلام نيز در پاسخ، به تقويتِ روحيه او پرداخته است. در ضمن، در حديث، به فرهنگي بودن رفتار کجروانه نيز اشاره شده است. اين که به پيروان امامان معصوم عليهم السلام، رافضي مي‌گفته‌اند؛ خود نشان از فرهنگي بودن آن دارد. رَفض، در لغت به معناي «تَرکُکَ الشِيء؛ رها کردن چيزي» ^۴ آمده است. به همين دليل، به پيروان امامان عليهم السلام رافضي مي‌گفته‌اند؛ چرا که بر اين عقيده بوده‌اند که آنان، سنت پيامبر صلي الله عليه و آله را رها کرده‌اند و در آن زمان، شيعيان، زير فشارهاي رواني سختي به سر مي‌بردند؛ براي مثال شيخ طوسي نيز به اين موضوع، اشاره کرده است. ^۵ اين لقب،‌ نشان از آن دارد که به گروهي خاص، به خاطر عقيده‌اي خاص، لقبي داده‌اند و اين مضمون، به فرهنگي بودن آن نيز اشاره دارد؛ چون به نظر مي‌رسد آن رفتاري که زمامداران عباسي و فقهاي ديني دربار آنان ـ که سردمداران فرهنگي جامعه بوده‌اند ـ ‌کجروي مي‌دانند، در واقع، کجروي نبوده است؛ ولي از آنجا که با ايدئولوژي حاکمان آن دوره هماهنگ نبوده، با آن به مقابله مي‌پرداختند که در مباحث آينده، به اين مطلب اشاره خواهيم کرد.

2 ـ 2. ايجاد هويت کجروانه

در اين زمينه، نظريه برچسب‌زني، به دو نوع رفتار،‌اشاره دارد:
1. کجروي نخستين يا رفتارهايي که مي‌توان آن را ناشي از بروز يافتن شخصيت واقعي فرد کجرو دانست (رفتاري که از کجرو، سر زده است) ^۶ ؛
2. کجروي دومين يا کجروي‌هايي که در پي واکنش جامعه در برابر کجروي نخستين و به عنوان پاسخي در برابر اين واکنش، شکل مي‌گيرد. ^۷
بخشي از اين واکنش‌ها در کجروي دومين، براي فرد برچسب خورده، هويت کجروانه ايجاد خواهد کرد. در حقيقت، يکي از گونه‌هاي کجروي دومين، جايي است که فرد، هويت کجروانه را پذيرفته است.