کسي برادر دينياي بگيرد... پس لغزشها و بديهاي او را بشمارد تا روزي بر وي به سبب آنها سرکوفت بزند 1 . 2
همانگونه که در حديث اشاره شده است، فرد با کسي پيمان ديني ميبندد و لغزشهاي او را ميشمارد به اين هدف که روزي به وي برچسب بزند. 3
همانگونه که در حديث امام صادق خطاب به ابوبصير، بدان اشاره شده است، برچسبي که به ياران امام عليه السلام زده شده بود، ابزار دستِ حاکمان و صاحبان قدرت قرار گرفته بود و با بهانه قرار دادن آن، ريختن خون شيعيان را حلال ميشمردند. در حقيقت، حاکمان جور به دنبال اين بودند که فقهايشان چنين برچسبي را به شيعيان بزنند تا آنان نيز به راحتي بتوانند ريختن خون آنها را حلال بشمارند.
6 . راهحلهاي کنترلي
نظريهبرچسبزني، با توجه «به راهکارهايي مانند تعديل در پيشداوريهاي حاکمان و مجريان قوانين، در محورهايي تعريف کجروي، تعيين و گزينش کجروها و همچنين رفع محدوديتهاي اجرايي نهادهاي اجراي قانون تلاش ميکند». «اين تدبيرها در قالب راهبرد کلي (تغيير مسير) ۴ و سياستهاي مهم ناشي از آن، از جمله برچسبزدايي ۵ رفع بدنامي ۶ جرمزدايي ۷ حبسزدايي ۸ عدم مداخله ۹ و سرانجام، در الگوهاو برنامههايي، مانند: قضاي احياگر ۱۰ و شرم بازگرداننده ۱۱ و همايشهاي گروهي خويشاوندان، ۱۲ را در قلمرو سياستگذاري کنترل کجروي، نمايان ساخته و پربارترين کوششها در تبديل مضمونهاي نظري اين ديدگاه به مفاهيم سياست اجتماعي را ادوين شور، ۱۳ بر عهده داشته است». ۱۴
در احاديث نيز به راهحلهايي براي کنترل کجروي اشاره شده است که به برخي از آنها اشاره ميکنيم:
1 ـ 6 . پرهيز از مواضع برچسب خوردن
درباره اين موضوع، امام علي عليه السلام فرموده است:
1.۱ . همان، ص ۳۵۴.
2.۱ . آداب معاشرت، ترجمه بحارالأنوار، ج ۲، ص ۳۴.
3.۱ . الکافي، ج ۸ ، ص ۳۴.
4.۱ . معادل«diversion» است که با تعبيرهاي «قضازدايي» يا «تغيير مسير کيفري» هم معادلگذاري شده است (ر. ک : دانشنامه جرمشناسي) به نقل از: جامعهشناسي کجروي، ص ۴۹۰.
5.delabelling
6.decriminalization
7.decarceration
8.non ـ intervention
9.restorative justice
10.۱ . «eintrgrative shaming». اين مضمون «شرمساري يک پارچهگر» هم ناميده شده و برگرفته از: نظريههاي برچسبزني خرده فرهنگي، فرصت، همنشيني افتراقي و يادگيري اجتماعي شمردهاند (جرمشناسي نظري، ص ۴۱۱ ـ ۴۱۳، به نقل از همان، ص ۴۹۰).
11.family group conferences
12.۱ . ديدگاههاي وي در اين دو کتاب مطرح شده است: Englewood Crimes Without Victims: Deviant and public policy Schur, E(۱۹۶۵). Cliffs, N.J.: Prentice –Hall.
Radical Non ـ Intervention: Rethinking the Delinquncy Schur, E. (۱۹۷۳). Englewood Cliffs, N. J.: Prentice ـ Hall. Problem
Understandign Downes, D. AND P. Rock (۱۹۹۸) p.۶-۹ AND ۳۴۹ Deviance..
13.۱ . همان، ص ۴۹۱.