مأخذ‌شناسی و ارزيابی سندی اصل نزول سوره هل اتی در شأن اهل بيت(ع) - صفحه 158

عن أبي محمد الحسن بن علي العسکري، عن أبيه صلوات الله عليهما: ... السلام عليک يا اميرالمؤمنين ... انت مطعم الطعام علي حبه مسکيناً و يتيماً و اسيراً لوجه الله لا تريد منهم جزاًء و لا شکوراً، و فيک انزل الله تعالي: «و يوثرون علي انفسهم و لو کان بهم خصاصه و من يوق شح نفسه فاولئک هم المفلحون...». ۱
توصيف رجال شناختي هر يک از رجال سند اين روايت به شرح ذيل است:

1. ابو عبد الله بن المشهدي

نويسنده مزار کبير ابو عبد الله محمد بن جعفر بن علي المشهدي الحائري، معروف به ابن المشهدي از بزرگان علماي شيعه در قرن ششم است و کتاب مزار از قديمي‌ترين منابع ادعيه و زيارات است که سيد رضي الدين علي بن طاووس در کتاب مصباح الزائر و برادرش سيد عبد الکريم بن طاووس در کتاب فرحة الغري به آن سخت اعتماد نموده و روايات زيادي را از آن نقل نموده‌اند.
نيز از متأخران، علامه مجلسي در بحار الانوار بدان اعتماد نموده و آن را مزار کبير ناميده است. علوّ مرتبت و رفعت منزلت اين عالم فرزانه در علم و عمل، از تعظيم و تکريم دانشوران بزرگ شيعه نسبت به وي کاملاً روشن مي‌گردد. شيخ حر عاملي در وصف او گفته است:
کان فاضلاً محدثا صدوقاً له کتب يروي عن شاذان... . ۲
شهيد اول نيز، در اجازه خويش به شيخ شمس الدين، از ابن مشهدي اين گونه ياد مي‌کند:
الشيخ الإمام السعيد ابو عبد الله بن المشهدي. ۳
از اجازه شيخ حسن صاحب معالم، فرزند شيخ زين‌الدين شهيد ثاني ـ که شخصيتي است نقّاد و کتاب مهم منتقي الجمان را در تفکيک حديث شيعه به انواع صحيح، ضعيف و... نگاشته است ـ چنين بر مي‌آيد که ابن مشهدي کتاب‌هاي متعددي داشته است. متن بيان وي در اين خصوص چنين است:
و بالاسناد عن الشيخ نجيب الدين محمد عن الشيخ السعيد ابي عبد الله محمد بن جعفر المشهدي الحائري جميع کتبه و رواياته. ۴
ملاحظه مي‌شود که در اين اجازه از همه مصنفات و منقولات روايي ابن مشهدي سخن رفته است. افزون بر اين، از اجازه مزبور چنين استفاده مي‌شود که مؤلف مزار کبير در همان سنين جواني اهل علم و فضل بوده است؛ زيرا شيخ حسن از نجم الدين بن نما و او از پدرش چنين نقل مي‌کند که ابن مشهدي کتاب شريف المقنعه اثر شيخ مفيد را پيش از بيست سالگي بر ابي منصور محمد بن حسن بن منصور

1.المزار، ص۲۶۴.

2.امل الامل، ج ۲، ص ۲۵۳.

3.بحار الانوار، ج ۱۰۴، ص ۱۹۷.

4.همان، ج ۱۰۶، ص ۲۱.

صفحه از 167