بررسى تطبيقى بخشودگى بين‏ فردى در آموزه ‏هاى اسلامى و متون روان‏شناختى

نشریه : ماهنامه معرفت

نویسنده : پديدآورنده : سیده فاطمه موسوی

چکیده :

بخشودگى، به‏ منزله يك سازه روان‏شناختى و فضيلتى اخلاقى، به دليل مزاياى آن در حوزه ‏هاى فردى و خانوادگى، مدتى است موضوع مطالعات گسترده ميدانى در غرب قرار گرفته و خاستگاه آن، باورهاى دينى قلمداد شده است. در اسلام، اين سازه از ابعاد مختلفى مورد توجه قرار گرفته است. اين نوشتار، با روش توصيفى ـ تحليلى، به بررسى بخشودگى در ادبيات اسلامى و روان‏شناسى مى ‏پردازد. همچنين با مقايسه كيفيت پرداختن اين دو حوزه به مقوله مزبور، به ارائه الگويى نظرى از رويكرد اسلام به بخشودگى همت گمارده است. نتايج نشان داد بخشودگى در آموزه‏ هاى اسلامى با توجه به مقتضيات زمان و موقعيت، چند بعدى بوده، سطوح بخشودگى با توجه به درجات ايمان و تقوا در افراد متفاوت مى ‏باشد. نيز با توجه به گستره خطا، انگيزه فرد خاطى و پيامد بخشودگى، از دو بعد ممدوح و مذموم برخوردار است. مطالعه ابعاد و سطوح بخشودگى در آموزه‏ هاى اسلامى و تبديل آن به يك الگوى نظرى مى‏ تواند زمينه ‏اى براى كاربرد و آزمون آن در مطالعات تجربى در بستر فرهنگ ايرانى-اسلامى فراهم نمايد.