مبانى دين‏ شناختى ديدگاه علّامه مصباح پيرامون علم دينى

نشریه : ماهنامه معرفت

نویسنده : پديدآورنده : محمد علی محیطی اردکان

چکیده :

مقاله حاضر با پژوهش در آثار گفتارى و نوشتارى علّامه مصباح، امورى نظير رابطه دنيا و آخرت، نياز هميشگى به دين، جهانشمولى دين اسلام، و هدف و قلمرو دين را به عنوان مبانى دين‏ شناختى ديدگاه بديع ايشان پيرامون علم دينى معرفى كرده و به توصيف و تحليل آنها پرداخته است. به اعتقاد علامه مصباح، انسان ضرورتا و به ‏صورت هميشگى به دين نياز دارد و دين اسلام كه آخرين دين الهى به شمار مي رود جاودانه است. با پژوهشى درون دينى، روشن مى ‏شود كه دين نسبت به بيان حقايق خارجى تعهدى ندارد و مسائلِ توصيفى علوم طبيعى و انسانى، بالذات جزء دين نيست؛ چرا كه رسالتِ اصلى دين، نشان دادن راه كمال ـ قرب به خدا ـ از طريق بيان حكم افعال اختيارى انسان است. در عين حال، توجه به هدف و قلمرو دين نشان مى ‏دهد كه دين به لحاظ احكام ارزشى در همه عرصه ‏هاى زندگى انسان ـ ازجمله در علوم طبيعى و رشته‏ هاى مختلف علوم انسانى مانند مديريت، فلسفه، سياست و... ـ حضور دارد و به‏ راستى اين‏گونه، مى ‏توان علوم را شايسته نام دينى دانست.