پايبندى به معاهدات بين ‏المللى در روابط خارجى دولت اسلامى

نشریه : ماهنامه معرفت

نویسنده : پديدآورنده : حسین ارجینی

چکیده :

پايبندى به معاهدات بين ‏المللى، از مسائل مهم در روابط بين‏ الملل است و با بررسى آن از نگاه اسلام، علاوه بر تبيين ميزان پايبندى دولت اسلامى به معاهدات، مى ‏تواند به عنوان چارچوبى براى دستگاه ديپلماسى كشور مورد توجه قرار گيرد. روش بررسى ديدگاه اسلام، مراجعه به آيات و روايات به شيوه استدلال فقهى است؛ از اين‏ رو، مهم‏ترين رهاورد اين پژوهش علاوه بر جواز عقد قرارداد از سوى دولت اسلامى با ساير دولت‏ ها، لزوم پايبندى به معاهدات به عنوان يكى از اصول روابط خارجى دولت اسلامى است و طرح مواردى از عدم پايبندى به صورت استثنا مى ‏باشد.
يكى از موارد استثنا، «نقض عهد» از سوى طرف معاهده است كه امرى طبيعى در حقوق بين‏ الملل مى ‏باشد. مورد ديگر، «خوف خيانت» از سوى طرف قرارداد مى ‏باشد كه علاوه بر وجود قرائن خيانت، بايد لغو آن به طرف مقابل اطلاع داده شود. از ديگر موارد استثنا، ايجاد تزاحم بين پايبندى به معاهدات بين ‏المللى با مصالح و آرمان‏ هاى دولت اسلامى است كه در صورت تحقق، براساس قاعده «اهمّ و مهم» كه به تشخيص ولىّ ‏امر مسلمين است، بايد عمل شود.