توبه جايگاه و فرايند تحقق آن

نشریه : ماهنامه معرفت

نویسنده : پديدآورنده : محمد تقی مصباح یزدی

چکیده :

توبه به معناى بازگشت و ترگ گناه است؛ بنده‌اى كه از خدا به وسيله گناه دور شده اينك قصد بازگشت و تقرب به معبود خويش را دارد. توبه عقلا و شرعآ واجب است و امرى است اختيارى و ارادى. فرد گناهكار براى نيل به توبه، بايد علاوه بر اراده بر توبه، يعنى علم و تصديق به فايده، ميل به ترك گناه و معصيت و تقرب به سوى خداى متعال را نيز داشته باشد. اين ميل بايد نسبت به ساير اميال، از جمله انجام معصيت، قوى‌تر باشد. لازمه اين كار اين است كه ضرر گناه و فايده توبه بر انسان روشن گردد. بدون چنين باورى، اراده جدّى توبه در انسان پديد نمى‌آيد. در واقع، توبه و اكنشى است از سوى انسان به رفتار ناشايست خويش در صرف عمر خود در معصيت خدا. مهم‌ترين مانع توبه و بازگشت از مسير نادرست به راه صواب، تسويف و به تأخير افكندن آن است. بهترين زمان توبه، پس از ارتكاب عمل نادرست و به ويژه در زمان جوانى است. انسانى كه در جوانى نتواند به سوى خدا بازگردد، در دوران پيرى امكان توبه براى او به مراتب سخت‌تر و مشكل‌تر خواهد بود.