عقل و نص دو منبع اصلی برای معارف دينی است. گاهی متفکران با عنوان عقلگرايی و نصگرايی دستهبندی می شوند. اين تحقيق در درجه نخست، درصدد نشان دادن مقدار بهرهگيری شيخ صدوق از عقل در معارف دينی است، اما در ضمن مباحث، روشن خواهد شد که صدوق متکلمی عقلگراست؛ هرچند عقلگرايی او با ديگر عقلگرايان متفاوت باشد. ابتدا ديدگاه شيخ صدوق درباره عقل و اعتبار و قلمرو آن بيان خواهد شد. آنگاه، عملکرد عقلگرايانه صدوق در عرصه کشف معارف دينی و دفاع عقلانی از آنها بررسی خواهد شد.