افتاده بود و با دردسرهاي جدي مواجه شد و در نهايت جان، به در بردنش و رسيدن وي به نزد معاويه ـ ۱ در نامه امام هم ذكر شده است.
اين نامه نمي‌تواند پس از حمله و غارت بسر بن ارطاه بر يمن نوشته شده باشد؛ زيرا با حوادثي كه براي بسر اتفاق افتاد، هماهنگي ندارد. بسر در سال چهلم هجري بر سرزمين‌هاي تحت حكومت امام عليه السلام حجاز و يمن حمله برد؛ امام در خطبه‌هايي كه در جريان حمله بسر ايراد نمود، نكوهش بيشتري متوجه مردم كوفه نمود به دليل اين كه آنان نسبت به زمان حمله ضحاك در سال 38 هجري بي تفاوت‌تر شده بودند و پاسخ مساعدي نمي‌دادند و مدت زماني طولاني لشكر براي مقابله به اقدامات بسرفراهم نمي‌شد، تا جايي كه بسر سر تا سر حجاز را در نورديد و به يمن رسيد و امام در خطبه‌اي فرمود: شنيده‌ام كه بسر به يمن در آمده است، همانا مي‌بينم كه اين مردم به شما چيره مي‌شوند که آنان در باطل خود فراهمند و شما در حق خود پراکنده و پريش آنان با امام خود کار به امانت مي‌کنند و شما کار به خيانت...». ۲
زماني كه بسيار دير شده بود، فقط حدود دو هزار نفر براي تعقيب و جنگ با بسر آماده شدند و امام جارية بن قدامه را بر رأس دو هزار نفر به تعقيب بسر فرستاد. ۳ و پس از آن نيز گروهي ديگر را به فرماندهي وهب بن مسعود به همين مأموريت اعزام نمود. ۴ جاريه به تعقيب بسر پرداخت و توانست وي را از قلمرو و حوزه حكومتي علي عليه السلام بيرون براند، ولي هيچ گاه به وي نرسيد و نتوانست وي را به دام اندازد. بسر بدون هيچ گونه درگيري توانست سالم به قلمرو معاويه فرار كند. وهب بن مسعود خثعمي نيز به بسر نرسيد و به هيچ يک از ياران او دست نيافت. ۵ بسر در برگشت، خطاب به معاويه گفت که بدون حتي يك تن تلفات برگشتم:
...اني سرت في هذا الجيش اقتل عدوك ذاهباً جائياً لم ينكب رجل منهم نكبه... . ۶
وي انسان‌هاي بسياري را كشت، خانه‌هاي بسياري را سوزاند و مردم شهرهاي بسياري را تهديد كرد. اشعاري در باره كشتارها و غارت‌هاي وي سروده شده است. ۷ تعداد كشته‌هاي سپاهيان وي را سي هزار تن نوشته‌اند. ۸ از جمله کشته‌هاي بسر دو کودک عبيدالله بن عباس حاکم علي عليه السلام بر يمن بود که مادرشان در رثاي آنها هميشه مويه و زاري مي‌نمود و چنين سرود: ۹
ها(يا) من احس بنيي اللذين هماکا لورتين تشظا عنهما الصدف
آي چه کسي از دو پسر من که همچون دو مرواريد از صدف جدا مانده‌اند خبر دارد؟
1.همان، ص۳۴۰.
2.نهج البلاغه ( شهيدي)، ص۲۵.
3.تاريخ يعقوبي، ج۲، ص۱۹۸.
4.انساب الاشراف، ج۲، ص۴۵۵.
5.همان، ص۴۵۸.
6.الغارات، ج۲، ص۶۳۹؛ شرح نهج البلاغه (ابن ابي الحديد)، ج۲، ص۱۷.
7.شرح نهج البلاغه (ابن ابي الحديد)، ج۲، ص۱۱.
8.همان.
9.انساب الاشراف، ج۲، ص۴۵۷؛ شرح نهج البلاغه (ابن ابي الحديد)، ج۲، ص۱۳؛ نهج البلاغه (عبده)، ص۸۵ متن شعر در نهج البلاغه عبده تفاوت‌هايي جزئي با منابع دارد.
