خاستگاه ذكر خدا و عوامل تقويت‏ كننده آن

نشریه : ماهنامه معرفت

نویسنده : پديدآورنده : محمد تقی مصباح یزدی

چکیده :

«ذكر» به‏ معناى توجه مجدد به چيزى است كه انسان به آن علم و معرفت دارد، اما اكنون از آن غافل شده است. اين يادكرد و ذكر، از كاركردهاى قلب آدمى است. قلب قوه ‏اى است كه مركز ادراكات عواطف و احساسات انسانى است. يادكرد، گاهى امرى غير اختيارى در انسان است و اگر انسان هم بخواهد چيزى را از ياد ببرد، باز هم فراموشش نمى ‏كند.
درجه يادكرد ما از دانسته‏ ها، بستگى به درجه محبت و نفرت ما از آنها دارد. اگر تعلق‏ خاطر، محبت و يا نفرت ما از چيزى عادى باشد، خيلى زود آن را فراموش مى‏ كنيم، اما اگر محبت و نفرت ما از چيزى شديد باشد، همواره در خاطره باقى مى‏ ماند. ازاين‏ رو، ايمان و محبت اندك ما نسبت به خدا، ما را به فراموشى و غفلت از حضرت بارى‏ تعالى سوق مى‏ دهد. اما ايمان و محبت زياد، هرگز هيچ عامل نمى‏ تواند موجب غفلت ياد خدا در ما شود.
بندگان مخلص خدا، كه پيوسته ياد خدا هستند، اگر هم عاملى موجب غفلت آنان از خدا شود، خداى سبحان وسائلى را فراهم مى‏ كند كه از آنان غفلت درآيند و متوجه معبودشان شوند.