امام علی علیه السلام

اللّهُمَّ إنَّكَ تَعلَمُ أنَّهُ لَم يَكُنِ الَّذي كانَ مِنّا مُنافَسَةً في سُلطانٍ ، ولَا التِماسَ شَيءٍ مِن فُضولِ الحُطامِ ، ولكِن لِنَرُدَّ المَعالِمَ مِن دينِكَ، ونُظهِرَ الإِصلاحَ في بِلادِكَ، فَيَأمَنَ المَظلومونَ مِن عِبادِكَ ، وتُقامَ المُعَطَّلَةُ مِن حُدودِكَ .

بار خدايا ! تو مى‌‏دانى كه آنچه از ما سر زد، از سرِ قدرت‏‌طلبى، يا به دست آوردن چيزى از متاع بى‌‏ارزش دنيا نبود؛ بلكه براى اين بود كه نشانه‌‏هاى دينت را بازگردانيم و در شهرهايت، آبادانى پديدار سازيم تا بندگان ستم‏ديده‌‏ات در امنيّت باشند و احكام بر زمين مانده‌‏ات بر پا شوند.

نهج البلاغة: الخطبة 131

>معارف حدیث>مقالات معارفی>فقه

تعداد بازدید : 1597

تكاليف شرعى؛ توهين يا تكريم؟

نشریه : ماهنامه معرفت

نویسنده : پديدآورنده : محمد تقی سبحانی نیا

سال شانزدهم / شماره پیاپی 113 /

چکیده :

برخى مكاتب بشرى همچون اديان آسمانى مكلف بودن انسان را مى پذيرند. اما دوران معاصر، دوران رشد مكاتب جديدى است كه بر مبناى انسان محورى شكل گرفته است؛ مكاتبى كه غالباً حق محورى را بر تكليف محورى ترجيح داده و انسان را به سوى آشنايى با حقوق خود و مطالبه آن فرا مى خوانند، خدامحورى و تكليف مدارى را مربوط به انسان هاى پيشين و قرن هاى گذشته قلمداد مى كنند! برخى از انديشمندان معاصر، تكليف مدارى و خدامحورى را با كرامت انسان در تعارض مى بينند و بر اين باورند كه انسان آزاد آفريده شده است و تكليف، متعرض آزادى او مى شود و كرامتش را به مخاطره مى اندازد! اين تفكر كه از انسان گرايى افراطى ناشى مى شود، در مقابل ديدگاه خداباوران، كه تكاليف الهى را حكيمانه مى دانند، قرار دارد.
اين مقاله در صدد تبيين نقطه نظرات دو ديدگاه مزبور و بيان اين نكته است كه بر خلاف ديدگاه نخست، تكاليف الهى نه تنها هيچ گونه تنافى و تعارضى با كرامت انسان ندارد، بلكه نشان ارجمندى و تكريم او توسط خداوند است و مكلف ندانستن انسان مفهومى جز توهين به انسان و تضييع كرامت او نخواهد داشت.

کلیدواژه‌های مقاله :حق، تكليف، انسان محورى، حق محورى، تكليف محورى، انسان گرايى، خدامحورى، آزادى، كرامت، حقوق