] ظظ يعنى [فرمود : از ايشان آنچه آشكار و ميسّر است ، بگير ؛ و «عفو» يعنى حدّ وسط . ۱
۱۹.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :همانا مؤمن ، به ادب خداوند عز و جل رفتار مى كند ؛ هر گاه خدا به ]زندگىِ [او گشايش بدهد ، او گشاده دستى مى كند ، و هر گاه بر او تنگ بگيرد ، او نيز دست نگه مى دارد. ۲
۲۰.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :همانا مؤمن ، ادب نيكويى را از خداوندِ پاك و بلندمرتبه گرفته است . هر گاه خدا به ] زندگىِ] او گشايش دهد ، خود را در گشايش قرار مى دهد ، و هر گاه بر او تنگ گيرد ، او نيز [ بر خود] تنگ مى گيرد. ۳
۲۱.امام على عليه السلام :در حالى كه در واقع از كمترين مال برخوردار هستيد ، در ظاهرْ بهترين حال را از خود نشان دهيد ۴ ، كه خداوند متعال ، بندگان با ايمانش را [ اين گونه ]نيكو ادب كرده است ، و آن بزرگ گوينده ، فرموده است : «شخص بى خبر ، آنان را از شدّت خويشتندارى ، توانگر مى پندارد . ايشان را از سيمايشان مى شناسى ، با اصرار [چيزى ]از مردم نمى خواهند»۵ . ۶
22.المناقب ـ به نقل از اَنَس ـ :كنيزى ، با تقديم يك دسته گل ، حسن بن على عليه السلامبه تحيّت گفت . امام به او فرمود : «به خاطر خدا تو آزادى» .
[ انس گويد:] علت اين كار او را جويا شدم ، فرمود : «خداى متعال ، اين گونه ما را ادب آموخته است ؛ چرا كه فرموده : «هر گاه به شما تحيّتى گفته
1.. تفسير العيّاشى : ج ۲ ص ۴۳ ح ۱۲۶ ، بحار الأنوار : ج ۹۶ ص ۸۴ ح ۴.
2.. الكافى : ج ۴ ص ۱۲ ح ۱۲ ، تحف العقول: ص ۵۲ ، بحار الأنوار : ج ۷۷ ص ۱۵۷ ح ۱۳۵ .
3.. شُعب الإيمان : ج ۵ ص ۲۵۹ ح ۶۵۹۱ ، حلية الأولياء : ج ۶ ص ۳۱۵ ، الفردوس : ج ۱ ص ۱۹۱ ح ۷۱۵ .
4.. به تعبير ضرب المثل فارسى ، صورت خود را با سيلى سرخ نگه داريد .
5.. بقره : آيه ۲۷۳ .
6.. مطالب السؤول: ص ۵۵ ؛ بحار الأنوار : ج ۷۸ ص ۸ ح ۶۳.