33
فرهنگ نامه ادب

كتاب هايش [كه به پيامبرى از پيامبرانش داده است ]مى فرمايد : «بنده من! آيا اين از ادب است كه با من مناجات كنى و به چپ و راست خويش بنگرى ، در حالى كه وقتى بنده اى مانند خودت با تو سخن مى گويد ، به او توجّه مى كنى و مرا وامى گذارى؟! تو اين را از اَدَبت مى بينى كه هر گاه با يكى از برادرانت سخن مى گويى ، به غير او توجّه نمى كنى و اين ادب را در حقّ او روا مى دارى و در حقّ من نمى دارى؟! چه بد بنده اى است آن بنده اى كه چنين باشد». ۱

۶۲.بحار الأنوار ـ به نقل از نوف بكالى ـ :امير مؤمنان ـ صلوات اللّه عليه ـ را ديدم كه شتابان مى رود . عرض كردم : كجا مى روى ، مولاى من؟
فرمود : «رهايم كن اى نوف! آرزوهايم مرا به سوى محبوب مى كشانَد».
عرض كردم : مولاى من! آرزوهاى تو چيست؟
فرمود : «آن كس كه مورد آرزوست ، خود ، آنها را مى داند و نيازى نيست به غير او بگويم . بنده را همين ادب بس كه در نعمت هايش و نيازش ، غير پروردگارش را شريك نگردانَد» . ۲

۶۳.تاريخ دمشق ـ به نقل از احمد بن يحيى كوفى ـ :امام باقر عليه السلامفرمود : «دو مرد ، هرگز در ارجمندى و ديندارى برابر نيستند و همواره برترينِ آن دو نزد خداوند ، باادب ترينِ آن دو است» .
گفتم : فدايت شوم! برترىِ او را در نزد مردم و در انجمن ها و مجالس دانستم ؛ اما برترىِ او در نزد خداوند عز و جل به چيست؟

1.. إرشاد القلوب: ص ۱۶۰.

2.. بحار الأنوار : ج ۹۴ ص ۹۴ ح ۱۲ .


فرهنگ نامه ادب
32

] در اين صورت] اگر پادشاه باشيد ، برجسته مى شويد ، و اگر ميانه باشيد ، سرآمد مى شويد ، و اگر تنگ دست باشيد ، با ادبتان گذران زندگى مى كنيد. ۱

۵۸.امام على عليه السلام :سه چيز است كه بالاتر از آنها وجود ندارد : ادب نيكو ، دورى از دو دلى ، و خوددارى از محرّمات. ۲

۵۹.امام صادق عليه السلام :پنج چيز است كه در هر كس نباشد ، بهره چندانى در او نيست : دين ، خرد ، ادب ، آزادگى ، و خوش خويى. ۳

۶۰.الكافى ـ به نقل از مَسعدة بن صدقه ـ :امام صادق عليه السلامفرمود : «اگر در عُمرت دو روز مهلت داده شدى ، يكى از آن دو روز را براى ادب خود قرار ده تا از آن براى روز مُردنت كمك بگيرى».
به ايشان گفته شد : اين كمك گرفتن چگونه است؟
فرمود : «به اين كه آنچه را از خود برجاى مى نهى ، نيكو تدبير كنى و استوارش گردانى». ۴

ر . ك : ص 47 (آثار ادب) .

2 / 2

تشويق به رعايت ادب با خداوند

۶۱.إرشاد القلوب :روايت شده است كه خداوند متعال در يكى از

1.. شرح نهج البلاغة : ج ۲۰ ص ۳۰۴ ح ۴۸۳.

2.. غرر الحكم : ح ۴۶۵۹ ، عيون الحكم والمواعظ : ص ۲۱۲ ح ۴۲۲۲.

3.. الخصال : ص ۲۹۸ ح ۶۹ ، المحاسن : ج ۱ ص ۳۰۵ ح ۵۹۹ ، الأمالى ، صدوق : ص ۳۶۷ ح ۴۵۸ .

4.. الكافى : ج ۸ ص ۱۵۰ ح ۱۳۲.

  • نام منبع :
    فرهنگ نامه ادب
    سایر پدیدآورندگان :
    شيخي، حميدرضا؛ مسعودي، عبدالهادي
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1384
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 30507
صفحه از 83
پرینت  ارسال به