۹۵.امام على عليه السلام :بر خردمند است كه بدى ها [و معايب] خود را در دين و انديشه و اخلاق و ادب [ ـِ رفتار] ، شماره كند و آنها را در سينه [ و حافظه ] اش يا در نوشته اى گرد آورَد و براى از بين بردن آنها بكوشد. ^۱

۹۶.امام صادق عليه السلام :لقمان ، فرزندش باثار را پند داد ، به گونه اى كه او شكُفت و باز شد ^۲ . و از جمله پندهايش اين بود كه .. . فرزندم! اگر در خُردى ادب بياموزى در بزرگى از آن سود مى برى ، و هر كه به ادب توانگر شود ، بدان اهتمام مى ورزد،و هر كه به ادب اهتمام ورزد، درصدد به دست آوردن دانش آن برمى آيد ، و هر كه درصدد دانش آن برآيد ، عطش جويندگىِ او شدّت مى گيرد، و هر كه عطش جويندگى اش شدّت گيرد، به سود آن دست مى يابد.
پس ، ادب را عادت خويش گردان ؛ زيرا كه تو جانشين گذشتگانت هستى ، و با ادب ، به آيندگانت سود مى رسانى ، و مشتاقان [ ـِ ادب] ، در آن به تو اميد مى بندند ، و بيمناكان از هيبت تو [كه با ادب حاصل شده است ، ]مى هراسند . از سستى كردن در تحصيل ادب و جستن غير ادب ، دورى كن ؛ كه [ با وجود برخوردارى ات از ادب] اگر دنيا را از تو به زور بگيرند ، آخرت را هرگز نمى توانند از تو بگيرند . هر گاه طلب علم در جايگاه هايش را از كف بدهى ، آخرت را از تو گرفته اند. در روزها و شب ها و ساعت هاى عمرت ، سهمى براى تحصيل علم قرار ده ؛ زيرا كه تو براى از كف دادن علم ، عاملى بزرگ تر از ترك آن نخواهى يافت». ^۳

كه فرمود : «فرزندم! آن كه با دوست بد نشيند ، سالم نمانَد ، و آن كه گفتارش را به بند نكشد ، پشيمان شود ، و آن كه به جايگاه هاى بد درآيد ، متّهم [و بدنام ]شود».
عرض كردم : اى پسر دخت پيامبر خدا ، آن سه چيز كه تو را از آن نهى فرمود ، كدام اند؟
فرمود : «مرا از دوستى با كسى كه چشمِ ديدن نعمت كسى را ندارد ، و دوستى با كسى كه از مصيبت ديگران شاد مى شود ، و دوستى با سخن چين ، نهى فرمود». ^۱

۹۳.امام صادق عليه السلام :بنده مؤمن ، به خانواده خود چندان علم و ادبِ نيكو ارث مى دهد كه همه آنان را وارد بهشت مى گرداند ، به طورى كه تمام آنها را ، از كوچك و بزرگ و خادم و همسايه ، در بهشت مى يابد . و بنده گنهكار ، براى خانواده خود چندان ادب بد به ارث مى گذارد كه همه آنان را به دوزخ مى بَرد ، به طورى كه تمام افراد خانواده اش را ، از كوچك و بزرگ و خادم و همسايه [يا : پناهنده] ، در آن جا مى يابد. ^۲

ر . ك : ص 54 (مربيان و ادب آموزان) .

3 / 3

تلاش

۹۴.امام على عليه السلام :خِرَد ، خدادادى است و ادب ، اكتسابى. ^۳