55
فرهنگ نامه ادب

و چون ادب و تربيتِ او را به كمال رساند ، فرمود : «همانا تو داراى خويى والا هستى»۱ .
آن گاه ، كار دين و امّت را به او واگذار كرد تا بندگان او را تربيت و اداره كند . پس فرمود : «آنچه را كه پيامبر به شما فرمود ، به كار گيريد و از آنچه شما را از آن نهى كرد ، بازايستيد»۲ . پيامبر خدا ، هدايتْ شده و توفيقْ يافته بود و به وسيله «روح القُدُس» ۳ تأييد و كمك مى شد . در هيچ امرى از امور اداره مردم ، دچار لغزش و خطا نمى شد ؛ چرا كه آراسته به آداب الهى بود. ۴

۱۷۱.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :بيمارى ، تازيانه خدا در روى زمين است و با آن ، بندگانش را تأديب [و تنبيه] مى كند. ۵

۱۷۲.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :بلا براى ستمگر ، مايه ادب است. ۶

۱۷۳.امام حسين عليه السلام :بار خدايا! با نيكى كردنت [به من] ، مرا به دام عذابت مكشان ۷ ، و با بلا ، ادبم نفرما. ۸

۱۷۴.امام زين العابدين عليه السلام ـ در دعاى سحر ـ :معبود من! مرا با كيفرت ادب مفرما ، و با حيله ات ، با من مكر مكن. ۹

1.. قلم : آيه ۴.

2.. حشر : آيه ۷.

3.. مراد از روح القُدُس ، جبرئيل است كه در قرآن ، از او به «روح الامين» (شعراء ، آيه ۱۹۴) نيز ياد شده و پاكىِ او از هر گونه خطا و آلودگى و گناه و گمراهى ، سبب ناميده شدن او به روح القدس است . (الميزان ، ج ۱۲ ، ص۳۴۷) .

4.. الكافى : ج ۱ ص ۲۶۶ ح ۴ ، بحار الأنوار : ج ۱۷ ص ۴ ح ۳.

5.. كنز العمّال : ج ۳ ص ۳۰۶ ح ۶۶۸۰ ، الجامع الصغير: ج ۲ ص ۶۶۶ ح ۹۱۹۴ .

6.. جامع الأخبار: ص ۳۱۰ ح ۸۵۲ ، بحار الأنوار: ج ۶۷ ص ۲۳۵ ح ۵۴ .

7.. استدراج به اين معناست كه : هر گناهى كه بنده مرتكب مى شود ، خداوند به او نعمتى دهد و استغفار را از ياد او ببرد . يا اين كه : او را اندك اندك به دام اندازد و ناگهان و يك باره ، مجازاتش نكند.

8.. الدرّة الباهرة: ص ۲۹ ، نزهة الناظر: ص ۸۳ ح ۱۰ ، كشف الغمّة: ج ۲ ص ۲۴۳ .

9.. مصباح المتهجّد: ص ۵۸۲ ح ۶۹۱ ، الإقبال : ج ۱ ص ۱۵۷ ، بحار الأنوار: ج۹۸ ص ۸۲ ح ۲ .


فرهنگ نامه ادب
54

فصل پنجم: مربّيان و ادب آموزان

5 / 1

خدا

۱۶۸.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :مرا پروردگارم تربيت كرد و نيكو تربيتم كرد. ۱

۱۶۹.الإختصاص :يكى از هاشميان ، به صورت خبر مرفوع ، ۲ از پيامبر خدا روايت كرده است كه باديه نشينى ، نزد ايشان آمد و گفت : اى پيامبر خدا! آيا رواست كه مرد در پرداخت مهريه همسرش ، امروز و فردا كند؟
فرمود : «آرى ، اگر تهى دست باشد».
گفت : اى پيامبر خدا! چه كسى تو را ادب آموخت؟
فرمود : «خدا مرا ادب آموخت ؛ و من فصيح ترينِ عرب هايم ؛ از آن رو كه من از قريش هستم و در دامنى از بنى سعد بن بكر از هوازِن تربيت شده ام». ۳

۱۷۰.امام صادق عليه السلام :خداوند عز و جل پيامبرش را تربيت كرد و نيكو تربيتش كرد

1.. مجمع البيان : ج ۱۰ ص ۵۰۰ ، بحار الأنوار : ج ۷۱ ص ۳۸۲ ؛ أدب الإملاء والاستملاء: ص ۱ .

2.. خبر مرفوع ، خبرى است كه در سلسله سندش ، با عبارت «رفَعَه» تصريح شده كه راوى بعدى ، آن را با واسطه ، از راوى قبلى نقل كرده و نام يك و يا چند راوى ، مشخص نشده است .

3.. الاختصاص: ص ۱۸۷ ، بحار الأنوار : ج ۱۷ ص ۱۵۸ ح ۲.

  • نام منبع :
    فرهنگ نامه ادب
    سایر پدیدآورندگان :
    شيخي، حميدرضا؛ مسعودي، عبدالهادي
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1384
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 30540
صفحه از 83
پرینت  ارسال به