69
فرهنگ نامه ادب

پند مى گيرد و حيوانات ، جز با زدن پند نمى گيرند. ۱

6 / 8

پاداش دادن به نيكوكار

۲۲۱.امام على عليه السلام :بدكار را با پاداش دادن به نيكوكار ، [از كردار بدش] باز بدار . ۲

۲۲۲.امام على عليه السلام ـ در سفارش نامه اش به مالك اشتر ـ :نبايد نيكوكار و بدكار در نزد تو يكسان باشند ؛ زيرا اين امر ، سبب بى رغبت شدن نيكوكاران به نيكوكارى و عادت كردن بدكاران به بدكارى مى شود ؛ بلكه با هر كدام از آنان ، چنان كه سزاوارند ، رفتار كن كه با اين شيوه ، خداوند به تو سودى بخشد و تو نيز يارانت را سود مى رسانى. ۳

6 / 9

اشاره و كنايه

۲۲۳.سنن أبى داوود ـ به نقل از عايشه ـ :پيامبر صلى الله عليه و آله هر گاه از شخصى چيزى مى شنيد ، نمى گفت : «چه شده است كه فلانى مى گويد؟» ، بلكه مى فرمود : «چه شده است كه عدّه اى چنين و چنان مى گويند؟!» . ۴

۲۲۴.امام على عليه السلام :كيفر خردمندان ، اشارت است و كيفر نادانان ، صراحت. ۵

1.. نهج البلاغة : نامه ۳۱ ، كشف المحجّة: ص ۲۳۳ ، تحف العقول: ص ۸۳ .

2.. نهج البلاغة : حكمت ۱۷۷ ، خصائص الأئمّة عليهم السلام: ص ۱۱۰ ، بحار الأنوار : ج ۷۵ ص ۴۴ ح ۱۲.

3.. تحف العقول: ص ۱۳۰ ، نهج البلاغة : نامه ۵۳ ، بحار الأنوار : ج ۳۳ ص ۶۰۲ ح ۷۴۴.

4.. سنن أبى داود : ج ۴ ص ۲۵۰ ح ۴۷۸۸ ، فتح البارى : ج ۶ ص ۵۷۵ ؛ كنز العمّال : ج ۷ ص ۱۳۷ ح ۱۸۳۸۳ .

5.. غرر الحكم: ح ۶۳۲۸ و ۶۳۲۹ ، عيون الحكم والمواعظ : ص ۳۳۹ ح ۵۷۷۶ و ۵۷۷۷.


فرهنگ نامه ادب
68

6 / 6

نيكى

۲۱۸.امام على عليه السلام :با نيكى كردن به برادرت [كه به تو بدى كرده است] ، سرزنشش كن و با نواختن او ، شرّش را دفع كن. ۱

6 / 7

اندرز دادن

۲۱۹.مسند ابن حنبل ـ به نقل از عموى ابورافع بن عمرو غِفارى ـ :زمانى كه بچّه بودم ، به درخت خرمايى كه متعلّق به انصار بود ، سنگ مى زدم . پيامبر صلى الله عليه و آلهآمد . به ايشان گفته شد : پسربچه اى به نخل ما سنگ مى زند!
مرا نزد پيامبر صلى الله عليه و آلهبردند . فرمود : «پسر جان! چرا به نخل سنگ مى زنى؟» .
گفتم : خرما مى خورم .
فرمود : «به نخل سنگ نزن ؛ بلكه از خرماهايى كه پاى آن ريخته است ، بخور» .
سپس ، دستى به سرم كشيد و فرمود : «خدايا! شكمش را سير گردان» . ۲

۲۲۰.امام على عليه السلام :از كسانى مباش كه پند و نصيحت ، سودشان نمى بخشد ، مگر آن كه او را سخت ملامتْ كنى ؛ زيرا خردمند ، به ادب [و نصيحت ]

1.. نهج البلاغة : حكمت ۱۵۸ ، خصائص الأئمّة عليهم السلام : ص ۱۰۸ ، بحار الأنوار : ج ۷۱ ص ۴۲۷ ح ۷۶.

2.. مسند ابن حنبل: ج ۷ ص ۲۹۶ ح ۲۰۳۶۴ ، المصنّف ، ابن ابى شيبه : ج ۵ ص ۳۸ ح ۲ .

  • نام منبع :
    فرهنگ نامه ادب
    سایر پدیدآورندگان :
    شيخي، حميدرضا؛ مسعودي، عبدالهادي
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1384
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 30564
صفحه از 83
پرینت  ارسال به