عرضه كتاب كافى به سفراء معظم عصر غيبت صغرى كه معاصر كلينى بودند و به حدس قوى به رؤيت ولى امر ارواحنا فداه، دعوايى است غير جزاف، و باور نداشتن چنين دعوايى، ناشى از ابتلاء به وسوسه است.
اين خبر شيخ رحمه الله در تأليف كتاب التكليف با خبر ديگرى كه راجع به اين كتاب نقل كرده منافات ندارد، شيخ رحمه اللهدر كتاب غيبت به واسطه از روح بن ابى القاسم بن روح نقل مى كند: «چون محمد بن على شلمغانى كتاب تكليف را به پايان رساندمنتشرش ساخت جناب حسين بن روح رضى الله عنه فرمان داد تا پى جويى كنند و كتاب را نزد ايشان بياورند و آوردند، و آن بزرگوار آن كتاب را از اول تا به آخر قرائت و فرمودند: در اين كتاب چيزى نيست مگر آن كه از ائمه عليهم السلام روايت كرده، مگر دو يا سه موضع كه بر ائمه عليهم السلام افتراء بسته خدا او را لعنت كند». ۱
وجه عدم منافات، اين است كه خبر اول صريح بوده كه در حين تأليف كتاب التكليف در حال استقامت ظاهرى بوده ولى مدلول خبر دوم اين است كه اين كتاب را بعد از انحراف منتشر ساخته است زيرا جناب حسين بن روح با شنيدن خبر انتشار دستور فرمودند كتاب را خدمت شان آوردند و تمام آن را قرائت كردند و در پايان براى افترايى كه در دو يا سه مورد به ائمه اطهار عليهم السلام بسته بودند، او را مورد لعن قرار دادند.
مرحوم علامه حلى در كتاب خلاصة الاقوال فى معرفة الرجال در قسم دوم آن، بعد از بيان هويت شلمغانى، مى فرمايد: از جمله كتاب هايى كه شلمغانى در حال استقامت تأليف كرده، كتاب التكليف است كه شيخ مفيد رحمه اللهتمام آن كتاب را روايت كرده مگر يك حديث از آن را كه در باب شهادات است و آن اين كه: «يجوز للرّجل ان يشهد لاخيه اذا كان له شاهد واحد، من غير علم». ۲
