جوامع ديگر اقمارى هستند كه در تبويب و انتخاب و ترتيب و تهذيب اخبار از ضياء آن خورشيد تابان استضائه كرده اند.
كافى شريف، آفرينش برجسته اى است كه به همت آسمان ساى دهقان كريم الاصل و النسب رازى كلينى رحمه اللهانجام پذيرفت، كلينى عظيم به خلاقيتى دست يافت، و پديده اى آفريد كه عمر آن به درازاى عمر: «حلال محمد حلال وحرامه حرام الى يوم القيامه» مى باشد.
جامع شريف كافى شجره طيبه اى است «اصلها ثابت وفرعها فى السماء تؤتى اكلها كلّ حينٍ باذن ربّها» كه اين باغبان هنرمند معارف و احكام، با ابزار همت بلند و هوش سرشار و اعتماد به خداوند متعال و همكاران و هم آوازان و خريداران معارف شناس يعنى سفراء امام زمان ارواحنا له الفداء در عصر غيبت صغرى، پديد آورده است كه از بادهاى حوادث و طوفان هاى تقلبات دهر هرگز گزندى نمى يابد و گردون نوپرداز كهن فرساى، نتوانسته و نخواهد توانست، در آستان آن، پژمردگى فراهم سازد.
كلينى عظيم به عظمت آفرينندگى خود، نيك آگهى داشت، بر اساس اين آگهى است كه در كمال يقين در خطبه كافى شريف، آن را جامع فنون علم دين، و آثار صحيحه صادقين عليهم السلام اعلان داشته و دوام و ابديت آن را «الى انقضاء الدنيا» توصيف مى نمايد:
وقلت انّك تحبّ ان تكون عندك كتاب كاف يجمع ما يكتفى [فيه] من جميع فنون علم الدين به المتعلّم ويرجع اليه المسترشد ويأخذ منه من يريد علم الدين والعمل به بالآثار الصحيحة عن الصادقين عليهم السلام والسنن القائمة التى عليها العمل وبها يؤدى فرض اللّه عز و جل وسنّة نبيه صلى الله عليه و آله ... وقد يسر اللّه وله الحمد تأليف ما سألت وارجو ان يكون بحيث توخّيت فمهما كان فيه من تقصير فلم تقصر نيّتنا فى اهداء النصيحة اذ كانت واجبةً لاخواننا واهل ملّتنا مع ما رجونا ان نكون مشاركين لكلّ من اقتبس منه وعمل بما فيه فى دهرنا هذا وفى غابره الى انقضاء الدنيا اذ الربّ جلّ وعزّ واحدٌ والرسول محمّد خاتم النّبيين صلوات اللّه وسلامه عليه وآله واحدٌ، والشريعة واحدة وحلال محمّدٍ حلالٌ