الزامات روش شناختی مطالعات میان رشته‌ای قرآن کریم ‌(بررسی نمونه محور آثار مرتبط با معناشناسی)‌

نشریه : مطالعات قرآن و حدیث

نویسنده : پديدآورنده : قاسم درزی
پديدآورنده : احمد پاکتچی
پديدآورنده : احد فرامرز قراملکی

سال دهم / شماره پیاپی ۱۹ / صفحه ۳۵-۷۱

چکیده :

تحقق یک مطالعۀ میان‌ رشته ‌ای صحیح در گرو ایجاد همسنخی و مجانست میان رشته ‌های درگیر در آن است. ایجادِ سه گونه هم‌سنخی برای چنین مطالعاتی ضروری است: هم‌سنخی از جهتِ روش‌، زبان و مبانی معرفت‌شناختی. ایجاد هم‌سنخی در این سه جهت می‌تواند ترکیب و هم‌گرایی را در مطالعۀ میان ‌رشته ‌ای ایجاد کند. مسلماً هم‌سنخیِ روشی یکی از مهمترینِ این الزامات محسوب می‌شود. بررسی نمونه‌ محور بخشی از پژوهش‌های میان رشته‌ای در حوزۀ مطالعات قرآنی سه لازمۀ روش ‌شناختی را برای ایجاد هم‌سنخی روشی نشان می‌کند: ۱- استفاده از روش‌هایی که در گفتمان علمی خود مقبول واقع شده و حد و مرز و استقلال خود را یافته باشند؛ ۲- تنقیح دقیق معنای مورد نظر از روش مورد استفاده و بیان تمایز روش مورد نظر با روش‌های مشابه و بیان ضرورت استفاده؛ ۳- استفادۀ ارگانیکی از روش مورد نظر به جای استفادۀ مکانیکی از آن. تحقق این سه ویژگی موجب می‌شود ایجاد زبان مشترک و برقراری گفت‌وگوی میان‌ رشته ‌ای که به حل مسئله و یا فهم بهتر پدیدار منجر می‌شود، به دست آید.

کلیدواژه‌های مقاله :مطالعات میان رشته ای؛ الزامات روش شناختی؛ مطالعات قرآنی؛ ترکیب و هم گرایی؛ پژوهش‌های ‌زبانی.‌