الزامات روش شناختی مطالعات میان رشته‌ای قرآن کریم ‏(بررسی نمونه محور آثار مرتبط با معناشناسی)‏

نشریه : مطالعات قرآن و حدیث

نویسنده : پديدآورنده : قاسم درزی
پديدآورنده : احمد پاکتچی
پديدآورنده : احد فرامرز قراملکی

چکیده :

تحقق یک مطالعۀ میان­ رشته ­ای صحیح در گرو ایجاد همسنخی و مجانست میان رشته ­های درگیر در آن است. ایجادِ سه گونه هم­سنخی برای چنین مطالعاتی ضروری است: هم­سنخی از جهتِ روش­، زبان و مبانی معرفت­شناختی. ایجاد هم­سنخی در این سه جهت می‌تواند ترکیب و هم­گرایی را در مطالعۀ میان ­رشته ­ای ایجاد کند. مسلماً هم­سنخیِ روشی یکی از مهمترینِ این الزامات محسوب می‌شود. بررسی نمونه­ محور بخشی از پژوهش‌های میان رشته‌ای در حوزۀ مطالعات قرآنی سه لازمۀ روش ­شناختی را برای ایجاد هم­سنخی روشی نشان می‌کند: 1- استفاده از روش‌هایی که در گفتمان علمی خود مقبول واقع شده و حد و مرز و استقلال خود را یافته باشند؛ 2- تنقیح دقیق معنای مورد نظر از روش مورد استفاده و بیان تمایز روش مورد نظر با روش‌های مشابه و بیان ضرورت استفاده؛ 3- استفادۀ ارگانیکی از روش مورد نظر به جای استفادۀ مکانیکی از آن. تحقق این سه ویژگی موجب می‌شود ایجاد زبان مشترک و برقراری گفت­وگوی میان­ رشته ­ای که به حل مسئله و یا فهم بهتر پدیدار منجر می‌شود، به دست آید.