۱۷۴.از او، از محمد، از يونس، از ابان، از ابو شيبه روايت است كه گفت: شنيدم از امام جعفر صادق عليه السلام كه مى فرمود:«قياس ابن شُبرُمه، در نزد جامعه ضايع و نابود است. و آن، كتابى است كه رسول خدا صلى الله عليه و آله از بر فرموده و على عليه السلام ، به دست خويش نوشته است. به درستى كه جامعه، سخنى را از براى كسى نگذاشته است و علم حلال و حرام خدا همه در آن است. صاحبان قياس به واسطه قياس، علم را طلب كردند، پس از حق، بيشتر دور شدند و به واسطه قياس، به دين خدا نمى توان رسيد».

۱۷۵.محمد بن اسماعيل، از فضل بن شاذان، از صفوان بن يحيى، از عبدالرحمان بن حجّاج، از ابان بن تغلب، از امام جعفر صادق عليه السلام روايت كرده است كه فرمود:«به درستى كه سنت را قياس نمى توان كرد. آيا نمى بينى كه زن هر گاه روزه خود را خورد، قضا مى كند و نمازى را كه به جا نياورده (يعنى در ايام حيض) قضا نمى كند. اى ابان، به درستى كه سنت، هر گاه قياس شود، محو و باطل گردد».

۱۷۶.چند نفر از اصحاب ما روايت كرده اند از احمد بن محمد، از عثمان بن عيسى كه گفت: از ابوالحسن امام موسى عليه السلام از قياس سؤال نمودم. فرمود:«شما را با قياس چه كار؟ به درستى كه خدا را نمى توان پرسيد كه چگونه حلال كرده و چگونه حرام كرده است؟».

۱۷۷.على بن ابراهيم، از هارون بن مسلم، از مَسعدة بن صَدقة روايت كرده است كه گفت: حديث كرد مرا حضرت امام جعفر صادق عليه السلام از پدرش عليه السلام كه على عليه السلام فرمود:«هر كه خود را از براى قياس و عمل به آن نصب نمايد، هميشه در دنيا در اشتباه و آشتفتگى خواهد بود. و هر كه خدا را عبادت كند از براى خود، هميشه در مدت عمر، خود در باطل غوطه خواهد خورد». و فرمود كه: «حضرت امام محمد باقر عليه السلام فرمود كه: هر كه مردم را فتوا دهد براى خود، خدا را پرستش نموده به چيزى كه نمى داند، با خدا دشمنى و مخالفت ورزيده، از آنجا كه حلال و حرام قرار داده، در چيزى كه نمى داند».

۱۷۸.محمد بن يحيى، از احمد بن محمد، از حسن بن على بن يقطين، از حسين بن ميّاح، از پدرش، ازامام جعفر صادق عليه السلام روايت كرده است كه آن حضرت فرمود:«به درستى كه شيطان، خود را به آدم قياس كرد. پس گفت: «خَلَقْتَنِى مِن نَّارٍ وَخَلَقْتَهُ و مِن طِينٍ »^۱ ، يعنى: «آفريدى مرا از آتش و آفريدى او را از گل». پس اگر جوهرى كه خدا آدم را از آن آفريد (و آن نور عقلانى است كه در آدم بود)، به آتش قياس مى نمود، نور و روشنى آن، از آتش بيشتر بود» (چه، به آن ظاهر مى شود آنچه به آتش ظاهر نمى شود، چون معقولات. و در محسوسات، هر دو شريكند كه آنچه به آن ظاهر شده از اين نيز هويدا مى گردد).

۱۷۴.عَنْهُ، عَنْ مُحَمَّدٍ، عَنْ يُونُسَ، عَنْ أَبَانٍ، عَنْ أَبِي شَيْبَةَ، قَالَ :سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللّه ِ عليه السلام يَقُولُ : «ضَلَّ عِلْمُ ابْنِ شُبْرُمَةَ عِنْدَ الْجَامِعَةِ ـ إِمْلَاءِ رَسُولِ اللّه ِ صلى الله عليه و آله وَخَطِّ عَلِيٍّ عليه السلام بِيَدِهِ ـ إِنَّ الْجَامِعَةَ لَمْ تَدَعْ لِأَحَدٍ كَلَاماً، فِيهَا عِلْمُ الْحَلَالِ وَالْحَرَامِ، إِنَّ أَصْحَابَ الْقِيَاسِ طَلَبُوا الْعِلْمَ بِالْقِيَاسِ، فَلَمْ يَزْدَادُوا مِنَ الْحَقِّ إِلَا بُعْداً؛ إِنَّ دِينَ اللّه ِ لَا يُصَابُ بِالْقِيَاسِ».

۱۷۵.مُحَمَّدُ بْنُ إِسْمَاعِيلَ، عَنِ الْفَضْلِ بْنِ شَاذَانَ، عَنْ صَفْوَانَ بْنِ يَحْيى، عَنْ عَبْدِ الرَّحْمنِ بْنِ الْحَجَّاجِ، عَنْ أَبَانِ بْنِ تَغْلِبَ، عَنْ أَبِي عَبْدِ اللّه ِ عليه السلام ، قَالَ :«إِنَّ السُّنَّةَ لَا تُقَاسُ، أَ لَا تَرى أَنَّ الْمَرْأَةَ تَقْضِي صَوْمَهَا وَلَا تَقْضِي صَلَاتَهَا؟ يَا أَبَانُ، إِنَّ السُّنَّةَ إِذَا قِيسَتْ مُحِقَ الدِّينُ».

۱۷۶.عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا، عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ، عَنْ عُثْمَانَ بْنِ عِيسى، قَالَ :سَأَلْتُ أَبَا الْحَسَنِ مُوسى عليه السلام عَنِ الْقِيَاسِ، فَقَالَ: «مَا لَكُمْ وَالْقِيَاسَ؟ إِنَّ اللّه َ لَا يُسْأَلُ كَيْفَ أَحَلَّ وَكَيْفَ حَرَّمَ».

۱۷۷.عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ، عَنْ هَارُونَ بْنِ مُسْلِمٍ، عَنْ مَسْعَدَةَ بْنِ صَدَقَةَ، قَالَ :حَدَّثَنِي جَعْفَرٌ، عَنْ أَبِيهِ عليهماالسلام ، «أَنَّ عَلِيّاً عليه السلام قَالَ: مَنْ نَصَبَ نَفْسَهُ لِلْقِيَاسِ، لَمْ يَزَلْ دَهْرَهُ فِي الْتِبَاسٍ، وَمَنْ دَانَ اللّه َ بِالرَّأْيِ، لَمْ يَزَلْ دَهْرَهُ فِي ارْتِمَاسٍ» قَالَ:
وَقَالَ أَبُو جَعْفَرٍ عليه السلام : «مَنْ أَفْتَى النَّاسَ بِرَأْيِهِ، فَقَدْ دَانَ اللّه َ بِمَا لَا يَعْلَمُ، وَمَنْ دَانَ اللّه َ بِمَا لَا يَعْلَمُ، فَقَدْ ضَادَّ اللّه َ؛ حَيْثُ أَحَلَّ وَحَرَّمَ فِيمَا لَا يَعْلَمُ».

۱۷۸.مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيى، عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ، عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ يَقْطِينٍ، عَنِ الْحُسَيْنِ بْنِ مَيَّاحٍ، عَنْ أَبِيهِ ، عَنْ أَبِي عَبْدِ اللّه ِ عليه السلام ، قَالَ :«إِنَّ إِبْلِيسَ قَاسَ نَفْسَهُ بِآدَمَ، فَقَالَ: «خَلَقْتَنِي مِنْ نَارٍ وَخَلَقْتَهُ مِنْ طِينٍ» ، فَلَوْ قَاسَ الْجَوْهَرَ الَّذِي خَلَقَ اللّه ُ مِنْهُ آدَمَ بِالنَّارِ، كَانَ ذلِكَ أَكْثَرَ نُوراً وَضِيَاءً مِنَ النَّارِ».