۲۶۳.احمد بن ادريس، از احمد بن محمد بن عيسى، از على بن سيف، از محمد بن عُبيد روايت كرده است كه گفت: به خدمت ابوالحسن حضرت امام رضا عليه السلام نوشتم و آن حضرت را سؤال كردم از ديدن خدا (يعنى در آخرت) و آنچه سنّى و شيعه آن را روايت مى كنند از جواز و عدم آن و از آن حضرت سؤال نمودم كه اين مطلب را براى من شرح و بيان فرمايد.
به خط شريف خويش در جواب نوشت كه:«همه امّت اتفاق كرده اند ـ به وضعى كه در ميان ايشان تمانعى نيست، كه يكى از ايشان ديگرى را منع كند ـ كه معرفتى كه از راه ديدن باشد، بديهى است. پس هرگاه جائز باشد كه خدا به چشم ديده شود، بالبديهه معرفت واقع مى شود بعد از آن. اين معرفت خالى نيست از آن كه با ايمان خواهد بود و يا ايمان نيست.
پس اگر اين معرفت كه از روى ديدن است، ايمان باشد، آن معرفتى كه در دار دنيا از روى اكتساب و استدلال به هم رسيده، ايمان نخواهد بود؛ زيرا كه اين معرفت، ضدّ آن است. پس در دنيا مؤمنى نمى باشد؛ زيرا كه ايشان خداى عزّ ذكرُه را نديده اند. و اگر اين معرفت كه از راه ديدن به هم رسيده، ايمان نباشد، معرفتى كه از راه استدلال به هم رسيده، ناچار بايد كه برطرف شود؛ چه محال است كه معرفت بديهى و معرفتى كه حصولش به فكر و استدلال باشد، با هم جمع شوند و حال آن كه معرفتى كه با استدلال حاصل شد، در معاد زائل نمى گردد؛ چه حشر مؤمن بدون ايمان به اتفاق كسانى كه به معاد قائل اند، باطل است. پس آنچه مذكور شد، دليل است بر آن كه خداى عزّ ذكره به چشم ديده نمى شود؛ زيرا كه چشم و ديدن، به آن مى كشاند به سوى آنچه ما آن را وصف كرديم».
۲۶۴.و از او، از احمد بن اسحاق روايت است كه گفت: به خدمت حضرت امام على نقى عليه السلام نوشتم و از آن حضرت سؤال كردم از ديدن خدا و آنچه خدا و آنچه مردم در آن اختلاف كردند، حضرت در جواب نوشت كه:«ديدن ممكن نيست مادامى كه ميانه بيننده و آنچه مى بيند، هوايى نباشد كه بينايى در آن نفوذ تواند كرد (به اين كه شفاف باشد).
پس هرگاه هوا از بيننده و آنچه ديده، مى تواند شد، بريده شود ديدن و ميسر نشود و در توسط روشنى و هوا، ميانه اين دو تشابه هر يك از اينها است به ديگرى كه بايد مانند يكديگر باشند در احتياج به متوسّط بودن در سمت و جهت؛ زيرا كه بيننده در هر زمان كه با ديده شده، مساوى و برابر باشد در سببى كه موجب ديدن مى شود در ميانه ايشان و لازم مى آيد كه مانند يكديگر باشند. و اعتبار مشابهت و مماثلت، مستلزم تشبيه است؛ زيرا كه چاره اى نيست از اين كه اسبابْ به مسببّات خويش متصل باشند و تخلف آنها از يكديگر ممكن نيست».
