۵۹۹.محمد بن يحيى، از احمد بن محمد، از برقى، از نضر بن سُويد، از يحيى حلبى، از عبدالحميد طائى، از محمد بن مسلم روايت كرده است كه گفت: امام محمد باقر عليه السلام فرمود كه:«علم، از يكديگر ميراث برده مى شود. پس عالمى نمى ميرد، مگر آن كه كسى را وا مى گذارد كه مثل علم او را مى داند، يا آنچه خدا خواهد كه زياد باشد».
۶۰۰.على بن ابراهيم، از محمد بن عيسى، از يونس، از حارث بن مُغيره روايت كرده است كه گفت: شنيدم از امام جعفر صادق عليه السلام كه مى فرمود:«به درستى كه آن علم كه با آدم عليه السلام فرود آمد، بالا نرفت، و هيچ عالمى نمرد، مگر آن كه علمش ميراث برده شد. به درستى كه زمين باقى نمى ماند بى عالمى كه در آن باشد».
33. باب در بيان اين كه ائمّه عليهم السلام ميراث بردند علم پيغمبر صلى الله عليه و آله را و علم همه پيغمبران و اوصياى ايشان عليهم السلام كه پيش از ايشان بوده اند
۶۰۱.على بن ابراهيم، از پدرش، از عبدالعزيز بن مهتدى، از عبداللّه بن جُندب روايت كرده است كه حضرت امام رضا عليه السلام به سوى او نوشت كه:«امّا بعد، به درستى كه محمد صلى الله عليه و آله ، امين خدا بود در خلق او. پس چون قبض روح آن حضرت عليه السلام شد، ما ـ گروه اهل بيت ـ ميراث برندگان او بوديم. پس ماييم امينان خدا در زمين او، و در نزد ما است علم بلاها و مرگ ها و نسب هاى عرب (كه صحيح و فاسد آن را مى دانيم)، و موضع تولّد اسلام و محلّ ظهور آن را آگاهيم (چه ايشان مى دانند كه اسلام از كه ظاهر مى شود، و همچنين كفر).
و به درستى كه ما، هر مردى را مى شناسيم، چون آن را ببينيم به حقيقت ايمان و حقيقت نفاق (كه بدانيم كه او مؤمن است، يا منافق)، زيرا كه نام هاى شيعيان ما نوشته شده است (يعنى در نامه مخصوصى) و نام هاى پدران ايشان. و خدا بر ما و بر ايشان پيمان گرفته كه ما تبليغ احكام او نماييم، و ايشان از ما قبول كنند و ايشان وارد مى شوند در جايى كه ما وارد مى شويم، و داخل مى شوند در آنچه ما داخل مى شويم، و غير از ما و ايشان، كسى بر ملّت و كيش اسلام نيست.
و ماييم برگزيدگان و بزرگواران و پُرمايگان و رستگاران، و ماييم پيشروان پيغمبران به سوى كرامت خداى تعالى، و ماييم پسران اوصياى پيغمبران، و ماييم مخصوص (به مدح، يا امامت) در كتاب خداى عزّوجلّ. و ماييم سزاوارترين مردمان به كتاب خدا، و ما سزاوارترين مردمانيم به رسول خدا صلى الله عليه و آله . و ماييم آنان كه خدا دين خويش را از براى ما بيان فرموده، و واضح و روشن نموده، پس در كتاب خويش فرموده كه: «شَرَعَ لَكُمْ» ؛ يعنى : «بيان و روشن كرد خداى تعالى از براى شما» (و حضرت، مخاطبين را بيان فرمود و فرمود:) اى فرزندان محمد، «مِنَ الدّينِ ما وَصّى بِهِ نُوحا» ؛ از دينى كه به آن متمسّك شديد، آنچه امر فرمود به آن نوح را».
و حضرت فرمود: «به تحقيق كه ما را امر فرمود، به آنچه نوح را به آن امر فرمود. «وَ الَّذى أوْحَيْنا إلَيْكَ» ؛ و آنچه را كه وحى كرديم به سوى تو». و حضرت فرمود: «يا محمد، «وَ ما وَصَّيْنا بِهِ إبْراهيمَ وَ مُوسى وَ عيسى» ؛ و آنچه را كه امر فرموديم به آن، ابراهيم و موسى و عيسى را» .
و حضرت فرمود: «پس به تحقيق كه مردم را تعليم داديم و به ايشان رسانيديم علم آنچه به ما تعليم داد، و علم ايشان را به وديعت به ما سپرد. و ماييم وارثان پيغمبران اولوالعزم (يعنى آنان كه در آيه مذكورند). «أنْ أقيمُوا الدّينَ» ، يعنى: (و مضمون آن وصيّت و امر، اين است كه:) به پاى داريد دين اسلام را». و حضرت فرمود: «اى اولاد محمد، «وَ لا تَتَفَرَّقُوا فيهِ» ؛ و پراكنده مشويد در آن». حضرت فرمود: «بر يك امر جمع و متّفق باشيد . «كَبُرَ عَلَى الْمُشْرِكينَ» ؛ بزرگ و دشوار و گران است بر مشركين». و حضرت فرمود كه: «آنان كه شرك آورده اند به ولايت على عليه السلام «ما تَدْعُوهُمْ إلَيْهِ» ؛ آنچه مى خوانيد ايشان را به سوى آن». فرمود: «از ولايت على عليه السلام . يا محمد، به درستى كه خدا راه مى نمايد به سوى خويش هر كه را كه باز كرد، و رو به سوى حقّ آورد كه تو را اجابت كند به سوى ولايت على عليه السلام » (و حضرت بعضى از آيه را ذكر نفرموده و آن اين است كه: «اللّهُ يَجْتَبى إلَيْهِ مَنْ يَشاءُ وَ يَهْدى إلَيْهِ مَنْ يُنيبُ»۱ . به اين سبب، تغيير سياق داده مضمون آن را ذكر فرموده تا بدانند كه آن حضرت به جهت غرضى انداخته، آنچه را كه از آيه انداخته؛ زيرا كه غرض به شرح آن تعلّق نگرفته . و ترجمه آن اين است كه: «خدا بر مى گزيند براى خود به جهت رسالت از رسولان خويش، هر كه را كه خواسته باشد» ، بنا بر احد التّفسيرين).
