ترجمه هاى كافى

در آغاز، بايدم گفت كه به دليل ساختار آموزشى و نيز جايگاه ويژه مباحث دينى، عالمان و دانشمندان دينى، چندان روا نديده اند و يا شرايط را مساعد نيافته اند كه همه علوم و آموزه هاى اسلامى را در حوزه مكتوب، همگانى كنند، به گونه اى كه توده هاى مردم، خود به صورت مستقيم، از آنها بهره ببرند. از اين رو، آن گونه كه امر تبليغ شفاهى و وعظ و خطابه، رونق و رواج داشته، ترجمه متون دينى به زبان فارسى و يا هر زبانى كه مسلمانان به آن زبان سخن مى گويند، از دوران هاى كهن، چندان جايگاهى در فعاليت هاى تبليغى و آموزشى مراكز علمى و آموزشى دينى نداشته و از اين رو، دانش آموخته متخصص در امر ترجمه دين هم پروريده نشده، و ترجمه هاى دينى، غالباً بنياد علمى و اساس درستى ندارند. و از اين جهت است كه به رغم اهميت بى نظير كتاب كافى، و با وجود نياز مسلمانان غير عرب به آن، تا كنون ترجمه هاى خوشايند و يا به سخن بهتر، ترجمه هاى متناسبى از آن به عمل نيامده، و آنچه در قرن هاى اخير و بلكه در قرن اخير انجام شده، با آنچه بايد مى شده، چندان نسبتى ندارد.
ديرينه ترين ترجمه كافى به دوران صفويه، بيش از سه قرن پيش باز مى گردد كه يكى از عالمان قزوين در اول قرن يازدهم ه به درخواست پادشاه وقت، به آن اقدام كرده است. البته، سعيد نفيسى (1274 - 1345)، فهرست نگار كتابخانه مجلس شوراى ملى ايران، نسخه اى از شرحى فارسى بر كافى يا ترجمه يكى از شروح الكافى را به صورت احتمال از سده ششم هجرى دانسته است ، كه بنا براين، اولين ترجمه الكافى بشمار مى آيد.
تا كنون عالمان رسالت شناسى، بر اساس نياز زمانه، به ترجمه بخش هايى از كتاب اصول الكافى و پاره اى همه آن، و كسانى هم روضه و يا به ترجمه فروع آن و گاهى احاديثى برگزيده از آن ، مبادرت كرده اند - كه سعيشان مشكور باد -. برخى از اين ترجمه ها خطى است، و برخى ديگر به چاپ رسيده است. ترجمه هاى خطى گزارش شده در فهارس نسخ خطى، از اين قرار است:
1. شرح كافى يا ترجمه اى از يكى از شروح كافى از شخصى به نام مير حسين كه احتمال داده شده كه مير حسين هروى است، و نسخه اى كه گويا مربوط به قرن ششم است. اين اثر، شامل كتاب الحجة يعنى باب چهارم اصول كافى، در 78 باب است و 1041 حديث و تا مبحث غيبت را در بر مى گيرد. اين اثر، 295 برگ 18 سطرى دارد و در كتاب خانه مجلس به شماره 2037 نگه دارى مى شود.
سعيد نفيسى، فهرست نگار كتابخانه مجلس شوراى ملى، پس از نام بردن از چند حسين و حسينى به عنوان مترجمان احتمالى كتاب، و رد آنها، مير حسين هروى را ترجيح مى دهد و دليل خود را بر اين ترجيح، نزديكى سبك نگارش كتاب به سبك قرن ششم هجرى مى داند. ^۱
2. توضيح الكافي، شرح و ترجمه اى است از كتاب الايمان و الكفر الكافى در 77 برگ از محمد قاسم بن محمد رضا شريف، زنده در قرن دوازدهم كه در جمادى الاولى 1118 نگاشته شده است. يك نسخه از اين كتاب به شماره 529 در گنجينه نسخ خطى كتاب خانه آيت اللّه مرعشى -طاب ثراه- نگه دارى مى شود. ^۲
اين ترجمه، به درخواست شاه سلطان حسين صفوى (1105 - 1135 ه ) به انجام رسيده است.
سلطان حسين صفوى ... اين مجرم ضعيف، ابن محمد رضا را شرح احاديث ايمان و كفر كتاب كافى به لغت فارسى، مأمور و انعكاس پرتو مهر الطاف خويش را بر مزرع اميد اين ذره بى مقدار منظور داشت. ^۳
مترجم، ابتدا حديث را نقل، سپس ترجمه و آن گاه آن را شرح كرده و در شرح، بيشتر به جنبه هاى عقيدتى و فلسفى توجه داشته است. اين ترجمه و شرح، كتاب الايمان و الكفر تا باب اذا أراد اللّه بخلق المؤمن را در بر مى گيرد.
نسخه ديگرى از اين اثر در كتاب خانه ملى فارس در شيراز نگه دارى مى شود. ^۴
3. ترجمه اصول كافى، از عباس بن احمد خوانسارى (زنده به 1296 ه ) در 211 برگ. اين ترجمه به صورت تحت اللفظى است و اسناد احاديث در ترجمه حذف شده، و به تشخيص مترجم، برخى از ابواب غير قابل استفاده براى عموم مردم، ترجمه نشده است. كتابت جزء نخست اين ترجمه، در روز شنبه 23 صفر 1296 ه به اتمام رسيده است.
نسخه اين اثر، در كتاب خانه آيت اللّه مرعشى -رحمة اللّه عليه- به شماره 5446 نگه دارى مى شود. ^۵
4. ترجمه كتاب العقل و الجهل كافى، از محمد بن محمد على خاورى است كه به شماره 1269 كتابخانه دانشكده الهيات و معارف اسلامى دانشگاه مشهد نگه دارى مى شود. اين ترجمه در ضمن يك مجموعه حاوى چند رساله است. ^۶
5. شرح فروع كافى، كه در كتاب خانه سيد محمد مشكات بوده، و بنا به گزارش حسين محفوظ، اين نسخه، شامل ترجمه فروع كافى هم مى شود و از اين رو، وى آن را از جمله ترجمه هاى الكافى بر شمرده است. ^۷
6. تحفة الاولياء، از محمد على بن محمد حسن فاضل نحوى اردكانى، از عالمان قرن سيزدهم ه، است. درباره اين كتاب به تفصيل در چند صفحه بعد سخن گفته شده است. ^۸
اما ترجمه هاى چاپ شده الكافى، كه بيشتر آنها از بخش هايى از اين كتاب است كه جهت اطلاع، سياهه ترجمه هاى گزيده تقديم، و سپس ترجمه هاى اصول و روضه به تفصيل گزارش مى شود.
7 . گزيده اى از اصول كافى در مبانى دين اسلام با ترجمه حاج على اصغر خسروى شبسترى، كه كتابفروشى اميرى در تهران به سال 1351 شمسى در يك جلد و در 270 + سى و يك صفحه و چاپ سوم آن، به سال 1361 و هر دو در تهران منتشر شده است. بر اين كتاب، حسين عمادزاده اصفهانى (1285 - 1369) مقدمه نوشته است.
8. آداب معاشرت، كتابى است غيرچاپى و با دست خط نوشته شده، و به سال 1354 در طهران افست و چاپ شده است. اين اثر با سرمايه حاج مهدى سلامت شريف، جمع آورى و چاپ شده و ترجمه آن بر گرفته از ترجمه مصطفوى است.
9. كتاب ديگرى با نام انتخابى از كتاب اصول كافى با ترجمه مرحوم مصطفوى و با سرمايه حاج مهدى سلامت شريف، در تهران به سال 1394 قمرى برابر با 1351 شمسى در يك جلد و در 840 صفحه به چاپ رسيده است.
10. برگزيده اى از اصول كافى، از سيد جواد رضوى (1313 -)، شامل 1200 حديث اخلاقى، فرهنگى، عقيدتى، اقتصادى، سياسى، و ساير رشته هاى علوم اسلامى است ^۹ كه در 1380 چاپ و منتشر شده است.
11. گلچينى از اصول كافى از رضا فيروزى كه انتشارات آذر سبلان، در زمستان 1380 آن را منتشر كرده است. مؤلف احاديث سرفصل هاى اصول كافى را در 92 صفحه گلچين كرده و با استفاده از ترجمه مصطفوى آن را بسامان و چاپ كرده است.
12. واژه هاى اخلاقى منتخب از اصول كافى، گزيده اى است از اصول كافى، كه به همت ابراهيم پيشوايى ملايرى (1311 -) به سال 1357 و با استفاده از ترجمه مصطفوى تدوين شده، و با مقدمه آيت اللّه على مشكينى (1299- 1386) در يك جلد، در 177 صفحه از سوى انتشارات ياسر قم در 1361 منتشر شده است.
13. مختصر اصول كافى، از عبدالصمد اسلامى(1313 -). اين گزيده با ترجمه سيد جواد مصطفوى فراهم شده ^۱۰ و آن را انتشارات نصايح قم در تابستان 1381 در 288 صفحه به چاپ رسانده است.
14. شرح و ترجمه اصول كافى، از مرحوم شيخ عباس حايرى تهرانى (م 1360 ه ) كه بر كتاب اصول كافى، شرح نوشته و همزمان آن را ترجمه نيز نموده كه در يك جلد و در 308 صفحه يك بار بى جا و بى نام، در 1358 و بار ديگر در همان سال از سوى حاجى عبدالرحيم صابرى و ديگران چاپ و منتشر شده است. اين ترجمه به نام كتاب عقل و جهل هم چاپ شده است.
15. احاديث منتخبه از روضه كافى، ترجمه تعدادى از احاديث روضه كافى است كه از سوى حاج شيخ محمّد امين رضوى سُلدوزى (م 1380 ش) در 14 ربيع الثانى 1392 قمرى برابر 7 خرداد 1351 به انجام رسيده و از سوى هيئت مكتب النبى تهران در 219 صفحه و در 1350 چاپ شده است. همين كتاب در 1361 از سوى انتشارات فرخى در 209 صفحه به زينت طبع آراسته شده است.
16. صافى، در شرح و ترجمه اصول و فروع و روضه كافى از شيخ خليل بن غازى قزوينى (م 1089 ه ) است كه بخش اصول آن ، از سوى سيد تصديق حسين صاحب رضوى تصحيح و در (1322-1324 ه / 1905-1906 م) در هفت جزء بر حسب اجزاى كافى (153 + 280 + 376 + 372 + 358 + 363 + 263 + 68 صفحه) و در دو مجلد رحلى با چاپ سنگى در چاپخانه نول كشور لكهنو در هندوستان به چاپ رسيده است.
ملا خليل قزوينى دو شرح براى كافى نوشته است: يكى به زبان عربى به نام الشافى و ديگرى فارسى به همراه ترجمه به نام صافى است. وى كه مؤلف كتاب هاى حاشية عدّة الاُصول ^۱۱ ، رسالة في صلاة الجمعة ^۱۲ و حاشيه بر مجمع البيان ^۱۳ بوده ^۱۴ ، اين هر دو شرح را به دستور شاه عباس دوم صفوى (م 1077 ق) به نگارش در آمده است. ^۱۵
ويژگى اين ترجمه فارسى، بنا به نوشته مترجم، چنين نوشته است:
مخفى نماند كه اگر ترجمه، همه موافق لفظ عربى باشد، فارسى ابان نمى شود و اگر اكتفا به مضمون شود، [خوانندگان ]نمى توانند دانست كه هر لفظى از عربى چه معنا دارد. پس ما ميانه بر مى گزينيم. ^۱۶
وى شرح و ترجمه را در سال 1064 ه شروع كرده و در مدت 20 سال، يعنى به مدت سال هاى تأليف الكافى، در 34 جلد به پايان رسانده است. تاريخ اتمام جلد نخست، محرم 1066 ق و جلد پايانى آن، يعنى شرح روضه، 1084ق است.
ترجمه قزوينى، نه پس از متن عربى احاديث، و نه پس از شرح، بلكه در لا به لاى شرح گنجانده شده، و البته به صورتى مشخص و مجزا و بدون عنوان ترجمه، و تنها اهل تشخيص مى توانند آن را تشخيص دهند. اين ترجمه، همان طور كه مترجم اذعان كرده، لفظى است. «ترجمه لفظى آن مرسوم گرديد». ^۱۷
اين ترجمه، هر چند از دقت خوبى برخوردار است، اما چندان گيرا و جذاب نيست.
مؤلف متن را زير عنوان اصل ، و شرح را با همين عنوان نوشته و از آوردن ترجمه به صورت مجزا پرهيز كرده است. بيش از 300 نسخه از اين كتاب در كتاب خانه هاى ايران گزارش شده است . ^۱۸ و از جمله ، در كتاب خانه آيت اللّه مرعشى نجفى به شماره هاى 16/60/135 و 17/60/135 نگه دارى مى شود.
17. الاصول من الكافى با ترجمه فارسى از آية اللّه محمد باقر كمره اى (1283 ـ 1374). اين ترجمه، در چهار جلد (500 + 654 + 489 + 508 صفحه) از سوى كتابفروشى اسلاميه تهران، بدون ذكر تاريخ ، چاپ و منتشر شده است. اين اثر، بر اساس مقدمه مترجم در جلد چهارم، در 4 ذى قعده 1381 ه برابر با 14 اردى بهشت 1341 ش به پايان رسيده است. چاپ ديگر اين ترجمه، در شش مجلد ( 656 + 893 + 783 + 864 + 789 + 664) به سال 1372 ش از سوى انتشارات اسوه بدون هيچ مقدمه و توضيحى از سوى ناشر و با حذف مقدمه مترجم، در قم تجديد چاپ شده است.
مترجم، براى سه جلد از چهار جلد اثرش مقدمه نوشته و در مقدمه جلد اول، از كلينى، حضور وى در بغداد و تأليف كافى، و دوران او و فرمانروايان و تحولات سياسى عصر او، و كتابش كافى و نقش آن، و جايگاه اهل بيت در تبليغ دين، سخن گفته و امتيازات كتاب را بر شمرده و از شرح ها و تعليقه ها و حواشى و ترجمه ها و غرائب الحديث ياد كرده، و از كافى نبودن شرح ها و ترجمه هاى گذشته براى عصر حاضر، داد سخن داده و يادآورى كرده كه ترجمه هاى كافى، براى جوانان مناسب نيست.
مقدمه جلد دوم وى حاوى مباحثى در باره كلينى، دوران او وتحولات زمانش و نقش او در تجديد حيات مذهب است. وى اين مقدمه را در جمادى الاولى 1381 ه برابر با 22 آذر 1340 ش نگاشته است. مقدمه ديگر مترجم بر جلد چهارم كتاب است كه در آن، باز هم از كافى و كلينى و از علامه مجلسى و كتاب هايش بخصوص بحارالانوار و شرح وى بر كافى مرآة العقول سخن گفته است. كمره اى، از دوران كلينى و آشفتگى اوضاع عقيدتى و بر آمدن فرقه هاى مذهبى و سردرگمى مردم به ويژه در زمينه امام غايب نيز گزارش داده است. وى همچنين از اين كه كتاب كافى تا چند قرن قبل كتاب درسى شيعه بوده، و بر اثر مسامحه و غفلت، مدت ها است كه از رونق افتاده، اظهار تأسف كرده است. ^۱۹
كمره اى در مقدمه جلد نخست از چند ترجمه از جمله تحفة الاولياء و صافى، و شرح فروع الكافى از ملا خليل قزوينى هم ياد كرده است. ^۲۰ يادكرد وى از ترجمه اى خطى و يا چاپ سنگى ياد شده، اين گمان را تقويت مى كند كه او از آنها در ترجمه اش استفاده كرده است. بر اين بايد بيفزايم سبك ترجمه وى را كه باترجمه هاى پيشين بسى نزديك است و همه آنها در ترجمه خود، به شرح نيز پرداخته اند.
ترجمه كمره اى را مى توان اولين ترجمه كامل اصول كافى دانست، كه به صورت عمومى منتشر شده است. اين ترجمه، بى ترديد در ترجمه هاى بعدى نقش اساسى ايفا كرده است. اين ترجمه، اگر چه چندان روان نيست و با قلمى و عباراتى سنگين به نگارش در آمده، و براى عموم مردم قابل استفاده نيست، اما در ميان ترجمه هاى ديگر، با توجه به شرح آن، از جايگاهى برتر برخورداراست. مترجم كوشيده تا با «عبارتى فارسى و شيرين و توضيحات مختصر و رسا، به ترجمه و شرح» ^۲۱ كافى بپردازد.
ترجمه كمره اى را مى توان چنين توصيف كرد:
1. ترجمه اى است متقن و عالمانه.
2. مترجم براى رعايت اختصار و احتمالا به كار خواننده نيامدن سلسله اسناد، آنها را در ترجمه نياورده و تنها به ترجمه متن حديث از گوينده آن پرداخته است. هر چند، گاهى آخرين راوى در پاره اى از روايات در ترجمه آمده است.
3. مترجم كوشيده در آن دسته از احاديث كه ترجمه به خوبى گويايى لازم را نداشته، از توضيح و شرح استفاده كند. وى توضيح ها و شرح ها را كاملا از ترجمه مجزا كرده، و پس از ترجمه حديث با استفاده از كلمه شرح و يا توضيح كه با قلم درشت و سياه حروف نگارى شده، نوشته است. اين شرح ها، به عنوان پيش در آمد ورود به حديث، و گاه در جمع احاديث متعارض و يا احاديثى كه در بدو نظر شبهه آفرين مى نمايد را شامل مى شود.
4. ترجمه در نيمه دوم هر صفحه و متن احاديث در بخش فرازين صفحه آمده است و بدين ترتيب، متن عربى و ترجمه فارسى در كنار هم آمده اند كه كتاب را براى مطالعه كننده سودمندتر كرده است.
5. گاه براى برطرف كردن اجمال و ابهام، مترجم از جمله هايى در ترجمه استفاده كرده و براى مخلوط نشدن ترجمه و توضيح، نوشته هايى را بين دو هلال آورده است. گاه مترجم به نسخه بدل هاى متن عربى هم توجه كرده و ترجمه اى هم بر اساس آن نوشته است.
18. اصول كافى با ترجمه و شرح، از سيد جواد مصطفوى خراسانى (1301 - 1368). ترجمه اى كامل از اصول كافى است كه در دهه 1340 شمسى به نگارش در آمده و از سوى دفتر نشر فرهنگ اهل بيت عليهم السلام بدون ذكر تاريخ منتشر شده است.
سه جلد از اين ترجمه، از سوى سيد جواد مصطفوى و جلد چهارم و پايانى آن، از باب حبّ الدنيا و الحرص عليها از كتاب الايمان و الكفر از سوى آقاى سيد هاشم رسولى محلاتى (1311 ـ ) به فارسى برگردانده شده است. مترجم نخست، جلد دوم ترجمه را در تاريخ 14 بهمن 1344 ش برابر با 15 شوال 1385 ه ، و جلد اول آن را چهار سال بعد در 1348ش برابر با 9 جمادى الاولى 1389 ه به پايان برده و براى جلد سوم هيچ تاريخى ثبت نكرده است. مترجم دوم، ترجمه اش را به تاريخ 1386 ه و در قريه امام زاده قاسم شميران به پايان برده است.
هر دو مترجم از كتاب هاى مرآة العقول مجلسى ^۲۲ ، الوافى فيض كاشانى ^۲۳ و ساير كتاب هاى مربوط، براى ترجمه و شرح استفاده كرده اند. با توجه به مقدم بودن ترجمه كمره اى بر اين ترجمه، مصطفوى از آن ترجمه اثر پذيرفته و حتى صفحه پردازى كتاب مصطفوى هم همانند كتاب كمره اى است. شرح هاى مصطفوى، مختصرتر از كمره اى است و ترجمه وى روان تر و گوياتر. برابرى اين دو ترجمه، چنان است كه گويى مترجم دوم، ترجمه پيشين را اصل قرار داده و آن را اصلاح و روان تر كرده و شرح هايى را كه طولانى و زايد ديده، حذف و يا مختصرتر كرده است. البته شرح هاى ترجمه دوم از فيض كاشانى نقل شده و گاه عين عبارات مجلسى است كه مترجم پيشين در ترجمه اش آورده است. ^۲۴
19. ترجمه شرح اصول كافى، از محمد خواجوى (1313 -). محمد بن ابراهيم شيرازى نام بردار به ملا صدرا و صدر المتألهين (م 1050ه)، شرحى ژرف بر اصول كافى نوشته كه شرح وى از سوى خواجوى به فارسى ترجمه شده است. مترجم در ترجمه اين اثر در احاديث از ترجمه سيد جواد مصطفوى استفاده كرده است. اين اثر را مؤسسه مطالعات و تحقيقات فرهنگى در 1366 و باز در 1383 به چاپ رسانده است.
20. گزيده كافى، از محمد باقر بهبودى( 1308 -) است كه آن دسته از روايات كافى را كه صحيح تشخيص داده برگزيده و با نام الصحيح من الكافى، و يا زبدة الكافى به چاپ رسانده است. وى اين گزيده و يا صحيح را ترجمه نيز نموده و با نام گزيده كافى، در شش جلد ( 375 + 388 + 414 + 482 + 431 + 407 صفحه) به بازار كتاب عرضه كرده است. اين كتاب از سوى دفتر نشر فرهنگ اسلامى و به سال 1363 از سوى شركت انتشارات علمى و فرهنگى چاپ و منتشر شده است.
اين گزيده، شامل همه بخش هاى كافى، از اصول و فروع و روضه است. مؤلف ابتدا احاديث برگزيده را با سلسله سند آورده و ذيل هر صفحه عربى، به ترجمه آنها مبادرت ورزيده است. عنوان هاى كتاب و ابواب كافى به عربى همان است كه در اصل كتاب آمده ولى در فارسى بر اساس سليقه مترجم ^۲۵ ، تغيير يافته و وى بر اساس مفاد احاديث، آنها را عنوان گذارى كرده است. مترجم كوشيده تا ترجمه اى روان و قابل فهم ارائه كند و ازاين رو، خود را چندان در بند واژه ها نگه نداشته و گاه از تعابيرى بر ساخته هم سود جسته كه چندان رايج نيستند و خود اين، گاه باعث نقض غرض شده است.
21. ترجمه اصول كافى، از صادق حسن زاده (1342 -) كه در پاييز سال 1383 و از سوى نشر صلوات در 687 + 684 + 768 + 751 صفحه منتشر شده و حاوى نمايه هاى آيات، احاديث، و اشعار است. در اين ترجمه، احاديث علاوه بر شماره ابواب، شماره گذارى مسلسل شده است.
اين اثر، همانند دو ترجمه كامل پيشين، همراه با متن عربى اعراب گذارى شده و با اين تفاوت است كه شرح و توضيح هاى آن دو را ندارد.
در اين ترجمه هم اسناد روايات آورده نشده و عنوان ها را هم در ترجمه لحاظ شده است.
در اين كتاب، متن حديث در يك صفحه و ترجمه آن در صفحه مقابل قرار گرفته است. اين ترجمه با استفاده از ترجمه هاى كمره اى، مصطفوى و رسولى محلاتى فراهم شده است. مؤلف، احاديث كتابش را نيز به كتاب هاى ياد شده، ارجاع داده است.
22. الروضة من الكافى. الروضة، جلد هشتم و پايانى كافى است و در آن احاديثى با محتواى گوناگون آورده شده و از همين رو، به نام الروضة ناميده شده است. اين بخش از كافى هم به دليل ياد شده، كاركردى فراتر از بخش هاى فقهى دارد كه تخصصى اند. از اين رو، آن هم مانند بخش نخست كافى، يعنى اصول، ترجمه شده و در دسترس فارسى خوانان قرار گرفته است. اين كتاب، از سوى محمد باقر كمره اى ترجمه شده و در دو مجلد و از سوى مكتبة الاسلامية به سال 1382 ه به چاپ رسيده است.
روضه كافى از سوى مترجم ديگر اصول كافى، سيد هاشم رسولى محلاتى انجام گرفته و در دو جلد در سال 1350 ش از سوى انتشارات علميه تهران چاپ و منتشر شده است.
23. بهشت كافى ترجمه روضه كافى، حميد رضا آژير (1337 -)، قم : انتشارات سرور، 1381، 448 صفحه. مترجم، بر اساس شماره گذارى روضه تصحيح محمد جعفر شمس الدين، و با حذف سلسله اسناد روايات، اقدام به ترجمه روضه كرده و عنوان هايى را هم فارغ از متن عربى برگزيده است.
مترجم از آوردن متن عربى احاديث خوددارى كرده و تنها به آوردن متن عربى آيات در متن ترجمه اكتفا نموده و آنها را در پاروقى ترجمه كرده و در تاريخ 21 محرم 1419 قمرى برابر 28 اردى بهشت 1377 خورشيدى به انجام رسيده است.
اين كتاب، حاوى احاديثى پراكنده و به تعبير مترجم آن، كشكولى از سخنان منسوب به ائمه است. ^۲۶ و دليل انتخاب آنها، تنوع مطالب و ملال آور نبودن، عنوان شده است. داستان، پند، نكات اعتقادى، معجزه، كرامت، رفتارهاى اخلاقى، بيان پاره اى از واقعيات، نامه هايى از ائمه، ظهور امام زمان و نشانه هاى آن، سخنانى از انبيا و گاه مباحثى فقهى، محورهاى احاديث برگزيده را تشكيل مى دهند.
از جمله ترجمه هاى كتاب الكافى كه در قرن دوازدهم هجرى نگاشته شده، تحفة الأولياء ترجمه دانشمندى از ديار اردكان يزد ، به نام محمد على فاضل نحوى است.