۱۶۱۳.ابن محبوب ، از جميل بن صالح ، از بريد بن معاويه ، از امام محمد باقر عليه السلام روايت كرده است كه فرمود :«در كتاب على عليه السلام يافتيم كه رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود ـ در حالى كه آن حضرت ، بر بالاى منبر خويش بود ـ كه : سوگند ياد مى كنم به آن كسى كه به غير از او خدايى نيست ، كه هرگز به هيچ مؤمنى خير دنيا و آخرت عطا نشده ، مگر به گمان نيكى كه به خدا داشته باشد ، و به اميدش از آن جناب ، و خوش خلقى كه داشته ، و به باز ايستادن از غيبت مؤمنان . و سوگند ياد مى كنم به آن كسى كه به غير از او خدايى نيست ، كه خدا هيچ مؤمنى را بعد از توبه و طلبِ آمرزشِ گناهان عذاب نمى كند ، مگر به بدگمانى او به خدا ، و تقصير كردنش در اميد داشتن به خدا ، و به بدخلقى كه داشته باشد ، و به غيبت كردنِ مؤمنان . و سوگند ياد مى كنم به آن كسى كه به غير از او خدايى نيست ، كه گمانِ هيچ بنده مؤمنى به خدا نيكو نباشد ، مگر آنكه خدا در نزدِ گمانِ بنده اى مؤمن خود باشد ، و بر وفق گمانش با او عمل نمايد؛ زيرا كه خدا كريم است و همه خوبى ها به دستِ قدرتِ او است ، و شرم مى كند كه بنده مؤمنِ او چنان باشد كه گمانِ نيك به او برده باشد؛ پس گمان و اميد او را خلاف كند ، و به خلافِ آنها با او عمل نمايد؛ پس گمانِ خود را به خدا نيكو كنيد ، و به سوى او رغبت نماييد» .

۱۶۱۴.محمد بن يحيى ، از احمد بن محمد بن عيسى ، از محمد بن اسماعيل بن بزيع ، از ابوالحسن ، حضرت امام رضا عليه السلام ، روايت كرده است كه فرمود :«گمان خويش را به خدا نيكو كنيد؛ زيرا كه خداى عز و جل مى فرمايد كه : من در نزدِ گمانِ بنده مؤمنِ خودم ، و بر وفق گمانش به من با او رفتار مى كنم . اگر گمانش خوب است ، جزاى او خوب باشد ، و اگر بد است ، بد باشد» .

۱۶۱۵.على بن ابراهيم ، از پدرش ، از قاسم بن محمد ، از منقرى ، از سفيان بن عيينه روايت كرده است كه گفت : شنيدم از امام جعفر صادق عليه السلام كه مى فرمود :«گمانِ نيك به خدا داشتن، آن است كه غير خدا را اميد نداشته باشى ، و نترسى، مگر از گناهان خويش» .

۱۶۱۳.ابْنُ مَحْبُوبٍ ، عَنْ جَمِيلِ بْنِ صَالِحٍ ، عَنْ بُرَيْدِ بْنِ مُعَاوِيَةَ ، عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ عليه السلام ، قَالَ :«وَجَدْنَا فِي كِتَابِ عَلِيٍّ عليه السلام أَنَّ رَسُولَ اللّهِ صلى الله عليه و آله قَالَ وَهُوَ عَلى مِنْبَرِهِ : وَ الَّذِي لَا إِلهَ إِلَا هُوَ ، مَا أُعْطِيَ مُؤْمِنٌ قَطُّ خَيْرَ الدُّنْيَا وَالْاخِرَةِ إِلَا بِحُسْنِ ظَنِّهِ بِاللّهِ ، وَرَجَائِهِ لَهُ ، وَحُسْنِ خُلُقِهِ ، وَالْكَفِّ عَنِ اغْتِيَابِ الْمُؤْمِنِينَ ؛ وَالَّذِي لَا إِلهَ إِلَا هُوَ ، لَا يُعَذِّبُ اللّهُ مُؤْمِناً بَعْدَ التَّوْبَةِ وَالِاسْتِغْفَارِ إِلَا بِسُوءِ ظَنِّهِ بِاللّهِ ، وَتَقْصِيرِهِ مِنْ رَجَائِهِ ، وَسُوءِ خُلُقِهِ ، وَاغْتِيَابِهِ لِلْمُؤْمِنِينَ ؛ وَ الَّذِي لَا إِلهَ إِلَا هُوَ ، لَا يَحْسُنُ ظَنُّ عَبْدٍ مُؤْمِنٍ بِاللّهِ إِلَا كَانَ اللّهُ عِنْدَ ظَنِّ عَبْدِهِ الْمُؤْمِنِ ؛ لِأَنَّ اللّهَ كَرِيمٌ ، بِيَدِهِ الْخَيْرَاتُ ، يَسْتَحْيِي أَنْ يَكُونَ عَبْدُهُ الْمُؤْمِنُ قَدْ أَحْسَنَ بِهِ الظَّنَّ ، ثُمَّ يُخْلِفَ ظَنَّهُ وَرَجَاءَهُ ؛ فَأَحْسِنُوا بِاللّهِ الظَّنَّ ، وَارْغَبُوا إِلَيْهِ» .

۱۶۱۴.مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيى ، عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسى ، عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ إِسْمَاعِيلَ بْنِ بَزِيعٍ ، عَنْ أَبِي الْحَسَنِ الرِّضَا عليه السلام ، قَالَ :«أَحْسِنِ الظَّنَّ بِاللّهِ ؛ فَإِنَّ اللّهَ ـ عَزَّ وَجَلَّ ـ يَقُولُ : أَنَا عِنْدَ ظَنِّ عَبْدِيَ الْمُؤْمِنِ بِي ، إِنْ خَيْراً فَخَيْراً ، وَإِنْ شَرّاً فَشَرّاً» .

۱۶۱۵.عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ ، عَنْ أَبِيهِ ، عَنِ الْقَاسِمِ بْنِ مُحَمَّدٍ ، عَنِ الْمِنْقَرِيِّ ، عَنْ سُفْيَانَ بْنِ عُيَيْنَةَ ، قَالَ :
سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللّهِ عليه السلام يَقُولُ :«حُسْنُ الظَّنِّ بِاللّهِ أَنْ لَا تَرْجُوَ إِلَا اللّهَ ، وَلَا تَخَافَ إِلَا ذَنْبَكَ» .