۲۲۲۳.از او ، از على بن حكم ، از ابان بن عثمان ، از فضيل بن يسار روايت است كه گفت : به خدمت امام محمد باقر عليه السلام عرض كردم كه : چيست معنى قول خداى عز و جل كه در كتاب خويش مى فرمايد :«وَمَنْ أَحْياها فَكَأَنَّما أَحْيَى النّاسَ جَميعا»؟ حضرت فرمود :«يعنى از سوختن و غرق شدن او را نگاه دارد» . عرض كردم كه : هر كه او را از ضلالت بيرون برد به سوى هدايت؟ حضرت فرمود كه : «اين تأويل اعظم آيه است كه از هر تأويلى بزرگ تر است» .
محمد بن يحيى ، از احمد و عبداللّه پسران محمد بن عيسى ، از على بن حكم ، از ابان مثل اين را روايت كرده است .
۲۲۲۴.محمد بن يحيى ، از احمد بن محمد ، از محمد بن خالد ، از نضر بن سويد ، از يحيى بن عمران حلبى ، از ابوخالد قمّاط ، از حمران روايت كرده است كه گفت : به خدمت امام جعفر صادق عليه السلام عرض كردم كه : خدا تو را به اصلاح آورد! آيا از تو سؤال كنم؟ فرمود :«آرى» . عرض كردم كه : پيش از اين بر حالى بودم و من امروز بر حالى ديگرم . پيش از اين داخل زمينى مى شدم ، پس يك مرد و دو مرد و زن را به سوى تشيّع مى خواندم ، و خدا هر كه را مى خواست ، مى رهانيد و از هلاكت نجات مى بخشيد ، و من امروز كسى را دعوت نمى كنم . فرمود كه : «بر تو حرجى و باكى نيست كه ميان مردم و پروردگار ايشان وا گذارى و به ايشان كار نداشته باشى؛زيرا كه هر كه خدا اراده فرمايد كه او را بيرون برد از ظلمت و تاريكى ضلالت ، به سوى نور و روشنى هدايت ، او را بيرون مى برد» . بعد از آن فرمود كه : «باكى بر تو نيست اگر خوبى را از كسى مشاهده كنى و اثر خيرى در او ببينى كه چيز اندكى به سوى او اندازى» (يعنى گوشه اى از ادله حقّه را به او بنمايى و در اين باب استقصا نكنى) . عرض كردم كه : مرا خبر ده از قول خداى عز و جل : «وَمَنْ أَحْياها فَكَأَنَمّا أَحْيَى النّاسَ جَميعا»۱ فرمود : «يعنى او را از سوختن يا غرق شدن نجات دهد» . بعد از آن خاموش شد . پس فرمود كه : «تأويل اعظم آن ، اين است كه آن را بخواند و آن نفس او را اجابت كند» .
