۲۸۷۲.چند نفر از اصحاب ما روايت كرده اند ، از سهل بن زياد ، از محمد بن حسن بن شمّون ، از عبد اللّه بن عبد الرحمان ، از مسمع بن عبد الملك ، از امام جعفر صادق عليه السلام كه فرمود :«رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود كه : آنچه خشوع و فروتنى تن زياد باشد ، بر آنچه در دل است ، در نزد ما نفاق است» .
169 . باب در بيان شرك ۱
۲۸۷۳.على بن ابراهيم ، از محمد بن عيسى ، از يونس ، از بريد عجلى ، از امام محمد باقر عليه السلام روايت كرده است كه گفت : آن حضرت را سؤال كردم از كمتر چيزى كه بنده به آن مشرك مى باشد . بريد مى گويد كه : حضرت فرمود :«هر كه از براى استخوان[= هسته ]خرما بگويد كه آن سنگريزه است ، و از براى سنگريزه بگويد كه آن استخوان خرما است ، بعد از آن ، به آن اعتقاد و ديندارى كند» .
۲۸۷۴.از او ، از عبد اللّه بن مسكان ، از ابو العبّاس روايت است كه گفت : امام جعفر صادق عليه السلام را سؤال كردم از كمتر چيزى كه آدمى به آن مشرك مى باشد . راوى مى گويد كه : حضرت فرمود كه :«هر كه رأيى را اختراع كند و از پيش خود مذهبى را بيرون آورد ، پس بر آن ، با فرمانبرداران خود دوستى كند ، و بر آن ، با نافرمانان خويش دشمنى كند» .
۲۸۷۵.چند نفر از اصحاب ما روايت كرده اند ، از سهل بن زياد ، از يحيى بن مبارك ، از عبد اللّه بن جبله ، از سماعه ، از ابو بصير و اسحاق بن عمّار ، از امام جعفر صادق عليه السلام در قول خداى عز و جل :«وَما يُؤْمِنُ أَكْثَرُهُمْ بِاللّه ِ اِلّا وَهُمْ مُشْرِكُونَ»۲
، كه آن حضرت فرمود :«شيطان را اطاعت مى كند ، از آنجا كه نمى داند؛ پس شرك مى آورد» . و ترجمه آيه اين است كه : «و ايمان نمى آورند بيشتر مردمان به خداى ـ تعالى ـ ، و صفات كمال و نُعوت جلال او ، و اقرار نمى كنند به خالقيّت او ، مگر در حالى كه ايشان شرك آورندگانند ، و غيرِ او را با او پرستش مى كنند» .
۲۸۷۶.على بن ابراهيم ، از محمد بن عيسى ، از يونس ، از ابن بكير ، از ضريس ، از امام جعفر صادق عليه السلام روايت كرده است در قول خداى عز و جل :«وَما يُؤْمِنُ أَكْثَرُهُمْ بِاللّه ِ اِلّا وَهُمْ مُشْرِكُونَ»۳، كه آن حضرت فرمود :«مراد شرك طاعت است ، نه شرك عبادت» (يعنى غير خدا را فرمانبردارى كردند ، نه پرستش) .
و ضريس مى گويد كه : نيز از آن حضرت سؤال كردم از قول خداى عز و جل : «وَمِنَ النّاسِ مَنْ يَعْبُدُ اللّه َ عَلى حَرْفٍ»۴ (تا آخر آيه ، كه بعد از اين با ترجمه مذكور خواهد شد) . فرمود : «به درستى كه آيه فرود مى آيد در باب مردى [كه] بعد از آن در پيروان او مى باشند» . پس عرض كردم كه : هر كه غير از شما چيزى را برپا كند ، و امامى را نصب نمايد ، پس او از جمله كسانى است كه خدا را به يگانگى پرستش مى كند بر طرف و كناره اى (يعنى نه در وسط حقيقى؟) . فرمود : «آرى ، و گاه است كه كافر محض مى باشد» .
