31
تحفة الأولياء ج4

۲۶۷۴.چند نفر از اصحاب ما روايت كرده اند ، از احمد بن محمد بن خالد ، از پدرش ، از عبداللّه بن قاسم ، از ابو حمزه ، از امام محمد باقر عليه السلام كه فرمود :«رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود كه : خداى ـ تبارك و تعالى ـ مى فرمايد كه : سوگند ياد مى كنم به عزّت و جلال و بزرگوارى و نور و برترى و بلندى مرتبه خويش ، كه هيچ بنده اى خواهش خود را بر خواهش و فرمان من اختيار نكند ، مگر آنكه امرش را بر او پراكنده و پريشان مى گردانم ، و دنياى او را بر او مشكل و مشتبه مى سازم ، و دلش را به آن مشغول مى كنم ، و او را از دنيا نمى دهم ، مگر آنچه را كه از برايش مقدّر كرده ام . و به عزّت و جلال و عظمت و نور و علوّ و ارتقاع مرتبه خودم سوگند ، كه هيچ بنده اى خواهش و امر مرا بر خواهش خود اختيار نمى كند ، مگر آنكه فرشتگان خود را حافظ او مى گردانم كه او را نگاهدارى كنند ، و آسمان ها و زمين را ضامن روزى او مى گردانم ، (يا آنكه آن را در ضمن آنها قرار مى دهم كه از هر جا به او برسد) ، و از براى او از پس تجارت هر تاجرى باشم (يعنى تجارت هر تجارت كننده اى را به سوى او مى رسانم ، يا من از براى او هستم ، به عوض آنكه تجارت تاجران باطل را ترك كرده ، و رضاى مرا اختيار نموده ، چنان كه بعضى گفته اند) . و دنيا به نزدش آيد ، و حال آن كه او دنيا را نخواهد» .

۲۶۷۵.حسين بن محمد ، از معلّى بن محمد ، از وشّآء ، از عاصم بن حميد ، از ابو حمزه ، از يحيى بن عقيل روايت كرده است كه گفت : اميرالمؤمنين عليه السلام فرمود :«جز اين نيست كه بر شما از دو خصلت مى ترسم : يكى پيروى كردن خواهش نفس ، و ديگرى اميد دور و دراز . امّا پيروى خواهش نفس ، اين كس را از حق باز مى دارد . و امّا اميد دور و دراز ، آخرت را از ياد اين كس مى برد» .

۲۶۷۶.چند نفر از اصحاب ما روايت كرده اند ، از سهل بن زياد ، از محمد بن حسن بن شمّون ، از عبداللّه بن عبد الرحمان اصم ، از عبد الرحمان بن حجّاج كه گفت : حضرت امام موسى كاظم عليه السلام به من فرمود كه :«از سراشيبى اى كه بالا رفتنش آسان و پايين آمدنش سخت است ، بپرهيز» . ۱ تتمّه حديث : و فرمود كه : «حضرت ابوعبداللّه عليه السلام مى فرمود كه : نفس را با خواهش آن وا مگذار؛ زيرا كه خواهش آن در چيزى است كه موجب هلاكت آن است ، و وا گذاشتن نفس با آنچه آرزو دارد ، باعث آزار و رنج آن است ، و باز داشتن نفس از آنچه شوق آن دارد ، دواى آن است» .

1.به دليل تفصيل ترجمه اصلى و به صورت استثنايى متن ترجمه در اينجا تغيير يافت و مطابق با متن و اعراب فعلى كافى در صفحه روبرو است ، اما ترجمه مترجم كه آن را به پانوشت منتقل كرده ايم ، مناسب با«أتقَى المرتقى» به صيغه افعل تفضيل است. متن ترجمه ى اصلى چنين است : «پرهيزشده تر موضعى از بالا رفتنگاه نرم و آسان؛ يعنى موضعى كه از جميع مواضع نرم و هموار كه آسان بر آنها بالا مى روند، چون تل و كدار، از آن بيشتر پرهيز مى شود، در زمانى كه اين امر بروز مى كند، وقتى است كه موضع انحدار و سراشيبى آن، سخت و ناهموار باشد. و مراد اين است كه، آنكه بر موضعى كه مانند تل و كدار باشد، بالا مى رود، هرگاه موضعى از آن، نرم و آسان و هموار باشد، بر او دشوار نباشد، وليكن چون مكان، سراشيب شود و سراشيبى زمين سخت و درشت باشد، در آن وقت، دشوارى آن بر او معلوم مى شود، و مى فهمد كه بايست در آن موضع نرم عبور نكند كه در اين سنگلاخ افتد. و ظاهر اين است كه مقصود حضرت عليه السلام اين باشد كه، در پيروى كردن هوى و هوس در اين دنيا، كه مانند طَرَف هموار تل و كدار است، دشوارى در سلوك آن نيست، و صاحبش، اشكال و زحمت آن را نمى فهمد، و بر آن پشيمانى ندارد. امّا در آخرت كه شبيه است به طرَف ناهموار تل و كدار، معلوم خواهد شد كه چه دشوارى ها در آن بوده، كه موجب پرهيز بوده از آن، و از آنچه سلوكش باعث وقوع در آن بوده، و تا آن وقت نشود، كسى كه پيرو هوا و هوس است، بر كميّت و كيفيّت آنها اطّلاع به هم نرساند». (مترجم)


تحفة الأولياء ج4
30

۲۶۷۴.عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا، عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ، عَنْ أَبِيهِ، عَنْ عَبْدِ اللّهِ بْنِ الْقَاسِمِ، عَنْ أَبِي حَمْزَةَ، عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ عليه السلام ، قَالَ:«قَالَ رَسُولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله : يَقُولُ اللّهُ عَزَّ وَ جَلَّ : وَ عِزَّتِي وَ جَلَالِي وَ عَظَمَتِي وَ كِبْرِيَائِي وَ نُورِي وَ عُلُوِّي وَ ارْتِفَاعِ مَكَانِي، لَا يُؤْثِرُ عَبْدٌ هَوَاهُ عَلى هَوَايَ إِلَا شَتَّتُّ عَلَيْهِ أَمْرَهُ، وَ لَبَّسْتُ عَلَيْهِ دُنْيَاهُ، وَ شَغَلْتُ قَلْبَهُ بِهَا، وَ لَمْ أُؤْتِهِ مِنْهَا إِلَا مَا قَدَّرْتُ لَهُ ؛ وَ عِزَّتِي وَ جَلَالِي وَ عَظَمَتِي وَ نُورِي وَ عُلُوِّي وَ ارْتِفَاعِ مَكَانِي، لَا يُؤْثِرُ عَبْدٌ هَوَايَ عَلى هَوَاهُ إِلَا اسْتَحْفَظْتُهُ مَلَائِكَتِي، وَ كَفَّلْتُ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرَضِينَ رِزْقَهُ، وَ كُنْتُ لَهُ مِنْ وَرَاءِ تِجَارَةِ كُلِّ تَاجِرٍ، وَ أَتَتْهُ الدُّنْيَا وَ هِيَ رَاغِمَةٌ».

۲۶۷۵.الْحُسَيْنُ بْنُ مُحَمَّدٍ، عَنْ مُعَلَّى بْنِ مُحَمَّدٍ، عَنِ الْوَشَّاءِ، عَنْ عَاصِمِ بْنِ حُمَيْدٍ، عَنْ أَبِي حَمْزَةَ، عَنْ يَحْيَى بْنِ عُقَيْلٍ، قَالَ:
قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ عليه السلام :
«إِنَّمَا أَخَافُ عَلَيْكُمُ اثْنَتَيْنِ: اتِّبَاعَ الْهَوى وَ طُولَ الْأَمَلِ؛ أَمَّا اتِّبَاعُ الْهَوى ، فَإِنَّهُ يَصُدُّ عَنِ الْحَقِّ؛ وَ أَمَّا طُولُ الْأَمَلِ، فَيُنْسِي الْاخِرَةَ».

۲۶۷۶.عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا، عَنْ سَهْلِ بْنِ زِيَادٍ، عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحَسَنِ بْنِ شَمُّونٍ، عَنْ عَبْدِ اللّهِ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمنِ الْأَصَمِّ، عَنْ عَبْدِ الرَّحْمنِ بْنِ الْحَجَّاجِ، قَالَ:
قَالَ لِي أَبُو الْحَسَنِ عليه السلام :
«اتَّقِ الْمُرْتَقَى السَّهْلَ إِذَا كَانَ مُنْحَدَرُهُ وَعْراً».
قَالَ: «وَ كَانَ أَبُو عَبْدِ اللّهِ عليه السلام يَقُولُ: لَا تَدَعِ النَّفْسَ وَ هَوَاهَا؛ فَإِنَّ هَوَاهَا فِي رَدَاهَا، وَ تَرْكُ النَّفْسِ وَ مَا تَهْوى أَذَاهَا، وَ كَفُّ النَّفْسِ عَمَّا تَهْوى دَوَاهَا».

  • نام منبع :
    تحفة الأولياء ج4
    سایر پدیدآورندگان :
    تحقیق : مرادی، محمد
    تعداد جلد :
    4
    ناشر :
    دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1388 ش
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 305988
صفحه از 791
پرینت  ارسال به