1.و عطاس ـ به ضمّ عين ـ ، عطسه است و عطسه زدن و عارضه اى كه از آن عطسه آيد ، و تسميت ـ با سين سعفص ـ ، دعا كردن است از براى عطسه كننده ، و دعا به خير كردن كسى را ، و نام خدا بر چيزى بردن ، و تشميت ـ با شين قرشت ـ نيز اين معنى دارد ، و خلافى در اين نيست كه در تسميتِ عطسه زننده هر دو جائز است ، وليكن در اين خلاف است كه آيا مختار كدام است؛ پس تغلب ، اوّل را مختار دانسته؛زيرا كه آن ماخوذ است از «سمت» ، و آن راه راست و روشن است . و ابوعبيد گفته كه : شين در كلام ايشان ، اعلى و بيشتر است ، و آن از «شوامت» است؛ يعنى پاى ها . و معنى آن دعا است به ثبات و استقامت ، يا از شماتت است ، و آن شادى كردن است بر مكروهى كه دشمن را رسد . و معنى تشميت اين مى شود كه : خداى ـ تعالى ـ تو را دور گرداند از شماتت ، و دور سازد از تو آنچه را كه به واسطه آن بر تو شماتت مى شود ، چنان كه در فارسى به عاطس مى گويند كه : خير باشد ، وليكن نظر به احاديث باب ، قول تغلب اولى است . (مترجم)