روش مقابله با کودتا در نهج‌البلاغه با محوریت حرکت اصحاب جمل

نشریه : پژوهشنامه نهج البلاغه

نویسنده : پديدآورنده : علی حاجی خانی
پديدآورنده : سعید جلیلیان

چکیده :

حرکت اصحاب جمل به‌عنوان اولین حرکت سیاسی درون نظام اسلامی شناخته‌شده است که با هدف براندازی حاکمیت وقت یعنی حکومت حضرت علی(ع) صورت گرفت. این حرکت سیاسی با توجه به طرح‌های سیاسی امروز نوعی کودتا به­ شمار می­ رود که توسط عایشه، طلحه و زبیر شکل گرفت. از طرفی امام علی(ع) در نهج‌البلاغه به موضوع واقعه جمل پرداخته است که می­توان نحوه برخورد امام(ع) با چنین پدیده‌ای را با توجه به حرکت اصحاب جمل استنباط کرد. به همین منظور این مقاله درصدد است روش مقابله با کودتا در نهج‌البلاغه با محوریت جنگ جمل را با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی مورد بررسی و تحلیل قرار دهد. در این راستا شناخت اصحاب جمل، اقدامات ایشان در مواجهه با امام(ع) نظیر توسل به حامی بزرگ و ذی‌نفوذ، علت تراشی برای عامۀ مردم، نمادسازی و قتل و غارت و جنگ مورد بررسی قرار گرفت و در نهایت شیوه‌های مقابله امام علی(ع) با آنها از قبیل برخورد به مقتضای شرع و سیاست اسلامی، تبیین انگیزه‌ها و روشنگری در مورد آن و نحوۀ تعامل امام(ع) در مذاکره و شرایط ورود به جنگ جمل مورد تحلیل قرار گرفت.