نگاهى به شرح صدر المتألهين بر اصول الكافى - صفحه 330

معارف نظر داشته، نه فروع و احكام فقهى.
شرح صدرالمتألهين نخستين بار با چاپ سنگى در قطع رحلى انتشار يافت و سپس بخش هايى از آن (كتاب العقل و الجهل، بخشى از كتاب الحجّة و بخشى از كتاب التوحيد) با تحقيق محمد خواجوى در دسترس علاقه مندان قرار گرفت.
خواجوى در بخشى از مقدمه اين كتاب چنين آورده است:
پس از پايان يافتن تصحيح كتاب مفاتيح الغيب، نگاشته فيلسوف الهى و حكيم صمدانى صدرالمتألهين شيرازى رحمه الله، مؤسسه مطالعات و تحقيقات علمى فرهنگى از من خواست تا يكى از كتاب هاى ايشان را تصحيح كنم و آن را با تحقيق و تنقيح منتشر سازم و آن كتاب، شرح اُصول الكافى است كه از مهم ترين شرح هاى اصول الكافى برشمرده مى شود... . ۱
گذشته از مقدمه خواجوى، استاد على عابدى شاهرودى مقدمه مبسوطى در 140 صفحه نوشته، كه دربرگيرنده آموزه هاى ارزشمندى در زمينه دانش حديث از جمله اختلاف قدما و متأخران در تقسيم بندى خبر، شيوه كلينى در الكافى، طرق تشخيص مشتركات و... است.
صدرالمتألهين در آغاز شرح خود، پس از تمجيد از دانش هاى حديثى، شرح روايات و بازشناساندن معارف بلندى را كه در دل آنها آمده از آرزوها و دغدغه هاى ديرينه ذهنى خود دانسته، كه گرفتارى ها و موانع روزگار، اجازه تحقيق اين آرزو را به او نمى داده است، تا آن كه در پى درخواست شمارى از دوستان و برادران دينى به اين مهم، همت گمارده است. ۲
انتخاب كتاب الكافى ظاهرا بدان دليل بوده كه او اين كتاب را بهترين اثر در اين موضوع مى دانسته است؛ زيرا در تمجيد از اين كتاب چنين آورده است:
إن أحسن أحاديث مذكورة رويت لنا منهم، و ابهى درر كلمات منثورة نقلت إلينا عنهم... أحاديث كتاب الكافى التى ألّفها و جمعها أمين الإسلام و ثقة

1.همان، ص ۳.

2.همان، ص ۱۶۹.

صفحه از 350