1. جايگاه سند در روايات معارف

يكى از مشكلات مواجهه با روايات، يكسونگرى در قضاوت صحت و سقم روايات بر اساس بررسى سندى است. به عبارت روشن تر، روشى كه تاكنون از سوى بيشتر صاحب نظران براى بازشناخت سره از ناسره روايات به كار گرفته شده، برخاسته از بررسى سندى روايت بوده است، بى آن كه ميان انواع روايات تفاوتى تصور شود.
براساس معيار سندى، هر روايتى كه در بررسى سلسله راويان، واجد شرايط صحت باشد، صحيح قلمداد شده و قابل عمل است؛ اما اگر هر يك از شرايط صحت، اعم از اتصال سند، عدالت يا وثاقت راويان و امامى بودن آنان كاسته شود، روايت به مراتبى نازل ترى چون: حسنه، موثق و بالاخره ضعيف تقسيم مى گردد.
نتيجه چنين نگرشى آن است كه گاه شمار روايات صحيح الكافى تا يك چهارم آن، يعنى حدود چهار هزار روايت تقليل مى يابد و كتابى همچون صحيح الكافى فراهم مى آيد. گرچه اين اثر پس از انتشار با اعتراض هايى روبه رو شد و مؤلف آن، استاد محمد باقر بهبودى در صدد پاسخ و دفاع از كار خود برآمد، امّا عمده اعتراض ها به تفسير متفاوت قدما و متأخّران از حديث صحيح است.
از آنجا كه قدما حديث را نه به جهات راوى، بلكه به خاطر همراه بودن با قراين اطمينان آور، صحيح مى دانستند، همه يا غالب روايات الكافى كه بر همين مبنا فراهم آمده است از اين دست خواهند بود؛ هرچند با تفسير صحيح از نگاه متأخران كه ناظر به صفات راوى از قبيل امامت، وثاقت و... است، و علّامه مجلسى در مرآة العقول بر همين مبنا به ارزش گذارى روايات پرداخته ـ، بخش زيادى از روايات الكافى ضعيف خواهد بود.
به نظر مى رسد، افزون بر اشكال پيشين كه تأليف استاد بهبودى با آن روبه روست، تعامل يكسونگرانه با روايات معارف، اخلاق و احكام نيز از اشكالات كار ايشان است. ^۱