ده نكته درباره « شرح اُصول كافى » ملّاصدرا - صفحه 401

14. حاشيه شيخ قاسم بن محمد كاظمى، مشهور به ابن اَلوندى، (م بعد از 1100ق) و مؤلف كتاب جامع الأحاديث و الأقوال.
15. حاشيه شيخ ابراهيم بن قاسم كاظمى.
16. حاشيه شيخ محمد بن قاسم كاظمى.
صاحب الذريعة نسخه اى از كافى تحرير سال 994قمرى را ديده كه داراى حاشيه اين سه نفر اخير الذكر (پدر و دو فرزند) بوده است. ۱
17. مرآة العقول علّامه مجلسى كه شرح اُصول و فروع و روضه كافى است. از تاريخ هاى ثبت شده در برخى نسخه ها برمى آيد كه در سال هاى 1076 تا 1102ق، اين كتاب در دست تدوين بوده است. يك بار در چهار جلد رحلى، چاپ سنگى و بار ديگر در بيست و چند جلد، چاپ حروفى شده است.
18. شرح فروع كافى، تأليف محمدهادى بن ملّامحمدصالح مازندرانى. اين نسخه، شامل كتاب الزكاة تا كتاب المزار آن در نجف در كتابخانه آية اللّه خوانسارى بوده است. ۲
19. حاشيه اصول كافى، از سيدابوطالب، نواده ميرفندرسكى. ۳ شايد اين حاشيه هم از اواخر سده يازدهم باشد.
20. شرح ميراسماعيل خاتون آبادى (م10311116ق). ۴ در تتميم أمل الآمل قزوينى به عنوان شرحى مبسوط بر كافى از آن ياد شده است. ۵
اين شرح در چند جلد است. يك جلد آن در كتابخانه مسجد اعظم قم و يك جلد ديگر در كتابخانه آية اللّه گلپايگانى قم و گويا سه جلد ديگر آن در يك مجلّد در كتابخانه آية اللّه مرعشى قم موجود است. اين سه نسخه تا پايان كتاب التوحيد است.
تاريخ تحرير نسخه كتابخانه مسجد اعظم كه جلد پنجم كتاب است، 1108 است و شايد تاريخ تأليف آن و يا تأليف چهار جزء قبلى، پيش از 1108ق، باشد كه نياز به

1.الذريعة، ج۶، ص ۱۸۰.

2.همان، ج۱۳، ص۳۸۰ و ج۱۴، ص ۲۸.

3.همان، ج۶، ص ۱۸۱.

4.ر.ك: وقائع الأيام، الخاتون آبادى و الذريعة، ج۴، ص ۲۶۱.

5.تتميم أمل الآمل، ص ۶۹.

صفحه از 414