كه شرح كتاب هاى عقل و علم و توحيد و حجّت را داشته باشد، بررسى كنيم، تا روشن شود كدام يك از شرح ملّاصدرا استفاده كرده و يا به آن نظر انتقادى داشته اند.
نگارنده، درباره يكى از اين شرح ها كه مى توان گفت ردّى است بر شرح ملّاصدرا و مطالب فلسفى و عرفانى آن، در آينده به خواست خدا مقاله اى خواهد نوشت.
تا اينجا به اين نتيجه رسيديم كه لااقل چند شرح از شرح هاى معروف كافى، از شرح ملّاصدرا بهره فراوان برده اند؛ امّا ملّاصدرا ظاهرا از هيچ شرحى، حتّى از تعليقه استادش ميرداماد هم بهره نبرده است.
يادكرد ملّاصدرا از دو استاد خود
البته ملّاصدرا چند جا از دو استاد و شيخِ اجازه خود، ميرداماد و شيخ بهايى ياد كرده و مطالبى نقل مى كند. در اوائل كتاب مى نويسد:
ذكر شيخنا البهائى و سندنا فى العلوم النقلية روّح اللّه روحه فى كتابه الأربعين... . ۱
در كتاب فضل العلم مى نويسد:
قال شيخنا المكرّم بهاء الملّة والدين العاملى عظّم اللّه قدره فى كتابه المسمّى ب مشرق الشمسين... . ۲
در شرح حديث «من حفظ على أمتي...» گويد:
انّ المراد ليس مجردّ حفظ اللفظ كما توهّمه بعض الأعلام. ۳
ظاهرا مقصود از «بعض الاعلام» شيخ بهايى است.
و در ذيل حديث 340 مى نويسد:
وهذا الحديث مما أخرجه شيخنا البهائى رحمه الله فى كتابه المسمّى ب الكشكول. ۴
و در ذيل حديث بيست و يكم كتاب العقل كافى، بخشى از فتوحات مكيه را از اربعين شيخ بهايى نقل مى كند. ۵
1.شرح اُصول الكافى، ج۱، ص ۲۰۰.
2.همان، ج۲، ص۲۸؛ مشرق الشمسين، ص۸.
3.همان، ص ۲۵۵.
4.همان، ج۳، ص ۳۸۱.
5.همان، ج۱، ص ۵۵۹.
