گذرى بر شرح حديث جنود عقل و جهل - صفحه 426

امام خمينى رحمه الله با بيان هاى گوناگون اين حقيقت را تبيين كرده اند كه آموختن علوم رسمى و انباشتن اصطلاحات و مفاهيم خشك و بى مغز نه تنها موجب نجات و فلاح انسان نيست، بلكه اگر با عدم تهذيب همراه باشد، ضررش از همه چيز ديگر بيشتر است. و چه بسا آدمى با هفتاد سال زحمت و تلاش با كدّ يمين و عرق جبين تحصيل جهنم كند و معانى حرفيه، اصول عمليه و لفظيه و شرعيه و عقليه، اصل مثبت، حكومت و درود، و تخصيص و تقييد و احوط و اقوى و اظهر، و اصالة الوجود و بسيط الحقيقة، و تشكيك وجود و ماده و هيولى و اعيان ثابته و فيض اقدس و مقدس، او را سودى نبخشد و بر ظلمت و انانيت و منيّت انسانى بيفزايد و او را به مراتب از وقتى كه اين اصطلاحات را نمى دانست، از خداى سبحان دورتر كند. خلاصه، امام خمينى قدس سره دانستن علوم رسمى را «انباردارى اصطلاحات» مى نامد و بدون تهذيب، ارزشى براى آنها قائل نيست و علم و ادراك را غير از ايمان مى داند و علم توحيد را هم هنگامى كه همراه ايمانى نباشد مضر مى داند، و به تفصيل نشانه هاى ايمان و علم نافع را با استفاده از آيات و روايات بر مى شمارد. امروزه برخى با انباشتن اصطلاحاتى چند، و چند صباحى تدريس آنها، يا تأليف و به قلم آوردن كتاب و مقالتى چند، مى پندارند كه قدم بر فرق فرقدين نهاده، حائز منقبت دنيا و آخرت و ملك و ملكوت شده و جزو مقربان و صديقان و صالحان گشته اند و بر زمين و زمان فخر مى فروشند، غافل از آن كه اينها همه برايشان از دام هاى ابليس و خدعه ها و مكايد او است:
آن علم معارفى كه در انسان به جاى فروتنى و خاكسارى، سركشى و تدلّل ايجاد كند، آن پس مانده ابليس است. اين اصطلاحات اگر اين نتيجه را در انسانى حاصل كند، از تمام علوم پست تر است؛ زيرا كه از آن علوم ديگر توقع نيست كه انسان را الهى كند و از قيود نفسانيه يكسره بيرون كند، و از حجاب هاى ظلمانى طبيعت وا رهاند، و صاحبان آن علوم نيز چنين دعوايى ندارند، پس آنها به سلامت نزديك ترند... . ۱
مؤلف بزرگوار همچنين فرق علم و ايمان را به خوبى تبيين كرده و بى فايده بودن

1.ص ۳۴۱.

صفحه از 428