دفاع از حديث و پاسدارانش - صفحه 505

جالب اينجاست كه دو مورد از موارد ياد شده درست عكس ادعاى آقاى بهبودى مى باشد، يكى در ج 83، ص 198 مى باشد كه ابتدا روايتى از كافى آورده شده كه سند آن صحيح نيست و سپس در ذيل آن مرحوم مجلسى مى فرمايد:
«و رواه المفيد فى الارشاد بسند صحيح» و مورد دوم هم در همين مجلد، صفحه 213 مى باشد كه ابتدا روايتى از محاسن آورده شده كه سند آن صحيح و سپس سند همان روايت با اندك تفاوتى از تهذيب نقل شده كه مرسله است.
5. آقاى بهبودى در مورد شيخ كلينى مطالبى مطرح كرده بودند كه مورد اعتراضاتى قرار گرفت. ايشان نيز به برخى از آنها جوابى داده است، ما اكنون درصدد بررسى تمام جواب ها نيستيم تنها به ذكر و بررسى يكى از آنها اكتفا، مى كنيم.
ايشان گفته بودند كه چون كلينى جامع مذهبى شيعه را عوض آن كه در قم مهد تشيع عرضه كند در مركز اهل سنت عرضه كرد لذا فقط چند تن معدود قدر او را شناختند و به استماع كتاب او، پرداختند. شايد هم بدين علت بود كه نوجوان بودند و زبانشان كوتاه. در مقاله پيشين مفصلاً شاگردان بزرگ و جليل القدر، شيخ كلينى معرفى و ثابت گرديد كه اكثرا قطعا نوجوان نبوده و نوجوانى بقيه نيز معلوم نيست. آقاى بهبودى در توضيح اين كه كافى در قم عرضه شده بود مى نويسد: «تا از آنجا كه تاريخ صحيح نشان مى دهد كلينى كتاب خود را در بغداد به معرض روايت نهاده است، شيخ طوسى در مشيخه تهذيب، ص 29 و مشيخه استبصار، ج 4، ص 310 مى نويسد: «من روايات كافى را به توسط اساتيد خودم از شاگردان كلينى روايت مى كنم و آنان به 327 هجرى در بغداد، باب كوفه، درب سلسله (بازار زنجير) تأليفات كلينى و از جمله احاديث كافى را سماعا و اجازتا از خودش روايت كرده اند». ۱
استدلال به اين كلام بر عدم عرصه كافى در قم بسيار سست است زيرا اگر جمله اى از شاگردان ابو جعفر كلينى كه استاد اساتيد شيخ طوسى بوده اند همه در بغداد از آن محدث عالى مقدار روايت كرده باشد آيا اين دليل است بر اين كه تمام شاگردان وى

1.مشيخه كتاب من لا يحضره الفقيه، ج ۴، ص ۵۳۴.

صفحه از 511